2014/03/21

TIẾNG HÁT VƯỢT THỜI GIAN : THÁI THANH


Gửi những ai yêu tiếng hát Thái Thanh để “vĩnh biệt linh hồn” người ca sĩ tài danh này: tuy bà chưa chết nhưng linh hồn Bà đã bị gã Alzheimer (là bệnh thoái hóa cả não bộ không hồi phục) cướp đi rồi. Bà hiện sống trong Nursing Home tại Hoa Kỳ.

Không chỉ một người, tiếp cận “hiện tượng” Thái Thanh từ góc độ “tiểu sử” - một tiểu sử “trải dài” vài thời kỳ lịch sử thăng trầm của đất nước, mà chủ yếu là “đất nước” VNCH trước 1975 - cùng toàn bộ gia tài đồ sộ năm bẩy trăm ca khúc bà đã hát từ dân ca, tình ca, tâm ca, bi ca, hoan ca, hùng ca, đạo ca…, đã gọi bà là tiếng “khóc cười theo mệnh nước nổi trôi“.

Cũng không chỉ một người, từ góc độ “thưởng thức ca nhạc”, mệnh danh bà là “tiếng hát vượt thời gian”, “giọng ca vàng không tuổi” – chính xác là “The Ageless Golden Voice“, như được in trên bìa một băng nhạc Sài Gòn xưa.

Những danh xưng ấy dành cho Thái Thanh tất nhiên không thuyết phục tất cả mọi người, mà chỉ đúng đối với những ai yêu mến bà. Vì sao ? Giọng hát của nữ danh ca này không dành cho những đôi tai:

-  không chuộng các “âm tần cao“
-  và/hay không chuộng các “cường độ biểu cảm - đặc biệt là bi cảm quá lớn” (gọi nôm na là “quá mùi“).

Tuy nhiên con số những kẻ yêu (giọng hát) Thái Thanh là không nhỏ, và trong số ấy cũng không hề thiếu những tên tuổi lớn các nhà làm văn học nghệ thuật (như nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nhạc sĩ Phạm Duy, nhạc sĩ Cung Tiến, danh cầm Nghiêm Phú Phi, nhà văn kiêm nhà thơ Thanh Tâm Tuyền, nhà văn Mai Thảo, nhà thơ Nguyên Sa, …),cho nên những lời xưng tụng dành cho người ca sĩ ấy không thể “hàm hồ” được; chúng tất yếu phải “chính xác” và “xứng đáng”. Trong chủ quan hạn hẹp của người viết bài này, tiếng hát Thái Thanh có thể ví như một “đặc sản”, chỉ dành cho những kẻ “sành điệu”, đồng thời cũng từ chối quyết liệt những ai không là “đồng điệu”.

Bạn sẽ nhăn mặt : “Làm gì có một đặc sản như thế” ? Xin thưa rằng có : Quả sầu riêng ! Đúng vậy, mặc ai có thể “bịt mũi xua tay”, vẫn không hiếm người lõi đời “nghiện” nó, xem nó là “số Một“, và nó luôn là một trong những loại quả “quí và đắt nhất”. Vậy thì, vâng, có nhiều người tôi quen biết “nghiện” Thái Thanh (và nghiện cả sầu riêng) ! Thậm chí đối với họ chỉ có mỗi một mình Thái Thanh biết “hát”, còn những ca sĩ khác chỉ là “phát âm một cách khổ sở”. (Tôi nhớ đến truyện biếm “Tiếng hát” khi nghe ai phát biểu về Thái Thanh tương tự như vậy.)

Nói về “ngôi vị” của Thái Thanh trong giới ca sĩ Sài Gòn trước 75 có lẽ không ai chính xác bằng “người trong giới”, đặc biệt là một trong các danh ca hàng đầu thuở ấy – Lệ Thu.

Năm 1970, nhân chuyến tham dự khai mạc Hội Chợ Osaka, Nhật Bản, Lệ Thu đã trả lời phỏng vấn của báo chí : “Nếu chị Thái Thanh có mặt ở đây và hát, mọi người sẽ cúi đầu khâm phục !“. Cũng chính Lệ Thu, trong một ca khúc hải ngoại nhớ về Sài Gòn, đã “sửa” ca từ của một câu khi hát “Đâu rộn ràng tiếng hát Thái Thanh?” Kiêu ngạo và đắt giá nhất trong giới ca sĩ ngày đó, Lệ Thu chỉ chấp nhận “nghiêng đầu” trước Thái Thanh.

Sự thật thì sao ? Mặc dầu Thái Thanh đi trước cả về tuổi đời lẫn tuổi nghề so với hai diva Lệ Thu và Khánh Ly (cũng như với hầu hết các ca sĩ khác), giọng ca lẫn cách hát của bà vẫn “trẻ trung”, “hiện đại” và “độc đáo” nhất, đặc biệt với những ca khúc:
1) Chuyện tình buồn
2) Đạo ca 8-Giọt chuông cam lồ
3) Đạo ca 9-Chắp tay hoa
4) Đêm màu hồng
5) Ngày xưa Hoàng Thị
6) Ru ta ngậm ngùi
7) Tạ ơn đời
8) Tiếng hát to
9) Tình sầu Du Tử Lê

Tôi vẫn tin là bạn không cần nhìn các ca sĩ (Việt Nam) “làm trò” khi họ hát, mà chỉ cần nghe cách phát âm cũng đủ để phân biệt và xếp hạng họ là loại ca sĩ nào. Nhưng đối với Thái Thanh thì khác, bạn nên ngắm “khẩu hình” của bà lúc bà hát - cái cách bà cấu âm (articulate) từng “âm”, từng “chữ” - chuyển động của má, môi, cơ miệng, lưỡi, hàm (răng) trên, hàm (răng) dưới, xương quai hàm; điều đó tác động đến cả cặp lông mày, cũng như vầng trán, và tất nhiên rồi, cả đôi mắt nữa. Mà không chỉ thế, hãy nhìn thanh quản ở cổ, nhìn hai vai, và tay,.., của người hát.

Cách “phát âm” / “cấu âm” của Thái Thanh, bắt đầu từ “bộ máy phát âm”, đã tác động hoàn toàn tự nhiên đến các cơ trên mặt, rồi lan tỏa toàn thân. Khi hát, Thái Thanh như “đang bơi”, hay “đang bay”, (theo nghĩa đen) trong âm nhạc, và toàn bộ ngôn ngữ cơ thể của người ca sĩ ấy toát lên thông điệp này: Được cất tiếng hát, đối với bà, là Tất Cả – là Sự Sống, là Hạnh Phúc vô bờ.
Để thấy/hiểu phần nào niềm hạnh phúc của “Người Đàn Bà Hát” Thái Thanh, bạn có thể xem các clip này (và đừng quên rằng lúc ấy bà đã U70) :
1) Tình hoài hương
2) Cỏ hồng
3) Dòng sông xanh
4) Tình ca 
5) Hoài cảm

Trang này được mở ra không với mục đích nào khác hơn là để dành tặng cho những ai yêu mến tiếng hát Thái Thanh.
(Rất tiếc là chúng tôi không thể gửi tặng nó cho người ca sĩ ấy, vì bà đã vào ở hẳn một Viện Dưỡng Lão ở Hoa Kỳ từ mấy năm nay rồi).
Muốn nghe đầy đủ hơn các bài hát của Thái Thanh, xin click vào chữ "vào đây" dưới cùng.

Yên Huỳnh post (theo Con Cò)

 Những ca khúc khác:


NGÃ

Chẳng Tiên
Không Thánh
Vô Trời
Chỉ Tôi nên ngã bên đời nghiệt oan
Góc tình con nhện đa đoan
Chùn căng thưa nhặt vướng tràn trầm luân

Hương xưa lần dở nghìn trùng.

Hồng Băng

2014/03/19

THƠ XƯỚNG HỌA



BÊN SUỐI

Cảnh buồn
người có vui đâu!
Đêm dài
bên suối
nghe sầu vọng vang
Tiếng lòng
theo nhịp thời gian
Úa thơ
tím mộng
mơ màng mây bay…

Yên Dạ Thảo
17.03.2014


TRƯỚC GHỀNH*

Thác
Ghềnh
Lũng thấp
Về đâu?
Thả xuôi từng vạt
Trắng sầu thẳm vang!
Thời gian chìm giữa không gian
Hình như có sợi tơ vàng vọt bay.


Phong Tâm
19.03. 2014




THÁC BUỒN*

Rừng già
thác đổ về đâu
Nghe như
tấu khúc
nhạc sầu ngân vang
Nhớ em
từng tiếng thời gian
Xa xôi
cách trở
bàng hòang chim bay…

Phú Thạnh
19/3/2014


SUỐI CA*

Suối nguồn nước chảy về đâu
Rì rào tiếng nhạc điệu sầu vang vang
Lang thang khắp nẽo không gian
Thiên thai tấu khúc mơ màng bay bay…!

Anh Tú
March 19, 2014

*Họa từ  BÊN SUỐI của Yên Dạ Thảo

VÕ Đài: Cung Le* World Champion: USA vs China


*Qua thể thao chúng ta cũng có thể rút tỉa ra được bản chất của một dân tộc.
*Cung Lê là Mỹ gốc Việt Nam
EM CỨ HẸN
Sáng tác:Hoàng Thanh Tâm

NGẬP NGỪNG
Thơ: Hồ Zếnh

Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé 
Ðể lòng buồn tôi dạo khắp trong sân 
Ngó trên tay, thuốc lá cháy lụi dần... 
Tôi nói khẽ: Gớm! Làm sao nhớ thế.

Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé 
Em tôi ơi! tình có nghĩa gì đâu
Nếu là không lưu luyến buổi sơ đầu
Thuở ân ái mong manh như nắng lụa 
Hoa bướm ngập ngừng, cỏ cây lần lữa 
Hẹn ngày mai mùa đến sẽ vui tươi 
Chỉ ngày mai mới đẹp, ngày mai thôi.

Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé
Tôi sẽ trách, cố nhiên,  nhưng rất nhẹ 
Nếu trót đi em hãy gắng quay về 
Tình mất vui khi đã vẹn câu thề 
Ðời chỉ đẹp những khi còn dang dở 
Thư viết đừng xong, thuyền trôi chớ đỗ 
Cho nghìn sau... lơ lửng với nghìn xưa...

Hồ Dzếnh

*Nhận xét trên Internet:
Nhờ vào ý tưởng mới lạ, độc đáo của bài thơ, nên thi phẩm này đã gây một ấn tượng sâu đậm trong lòng người yêu thi ca, và được phổ biến rộng rãi qua nhiều thế hệ.
Không chỉ xuất hiện trong thi ca, không khí bàng bạc tính chất lãng mạn và thi vị của Ngập Ngừng còn loan tỏa sang cả lĩnh vực âm nhạc, với những nhạc phẩm phổ nhạc, lấy ý hoặc từ ngữ từ những câu trong bài thơ như : "Chuyện Hẹn Hò" của Trần Thiện Thanh, "Ngập Ngừng" (Em Cứ Hẹn) của Hoàng Thanh Tâm, "Anh Cứ Hẹn" của Anh Bằng hay "Ngập Ngừng" của Minh Duy càng giúp cho tác phẩm của nhà thơ Hồ Dzếnh đi sâu hơn vào lòng người thưởng ngoạn nghệ thuật, hay thế giới thơ của Hồ Dzếnh nói riêng.

*Phổ nhạc: Em Cứ Hẹn của Hoàng Thanh Tâm , Hoài Nam trình bày.               


2014/03/18

THƠ SƯU TẦM

Bút tích Vũ Hoàng Chương

Vũ Hoàng Chương 1916-1976

PHƯƠNG XA

Nhổ neo rồi thuyền ơi! Xin mặc sóng
Xô về đông bay dạt tới phương đoài
Xa mặt đất, giữa vô cùng cao rộng,
Lòng cô đơn, cay đắng hoạ dần vơi.

Lũ chúng ta lạc loài, dăm bảy đứa,
Bị quê hương ruồng bỏ, giống nòi khinh,
Bể vô tận xá gì phương hướng nữa,
Thuyền ơi thuyền! theo gió hãy lênh đênh.

Lũ chúng ta đầu thai nhầm thế kỷ.
Một đôi người u uất nỗi chơ vơ,
Đời kiêu bạc không dung hồn giản dị
Thuyền ơi thuyền! Xin ghé bến hoang sơ.

Men đã ngấm bọn ta chờ nắng tắt,
Treo buồm cao cùng cao tiếng hò khoan.
Gió đã nổi, nhịp giăng chiều hiu hắt,
Thuyền ơi thuyền! theo gió hãy cho ngoan.

Vũ Hoàng Chương

Những Ca Khúc Quê Hương

NHỮNG CA KHÚC QUÊ HƯƠNG

Những ca khúc quê hương tuyệt vời liên tục  hai giờ đồng hồ đủ đưa ta vào giấc ngủ khi thao thức hoặc giúp ta thoải mái hoàn tất một công việc hữu ích nào đó nhưng tẻ nhạt, như đi/ chạy thể dục chẳng hạn. Tôi đã làm như vậy và mời các bạn cùng làm.

2014/03/17

LẦN THỨ 74

74 mùa thu lá vàng rơi
Vẫn say đi dạo khắp cõi đời
Đa tình quyến rũ nàng thơ đến
Mê lòng quân tử mãi rong chơi
Mặc ai ghen tị buồn trong nhớ
Vẫn dọc ngang khuấy nước chọc trời!*

Vẫn biết mùa thu lá phải rơi
Nhưng ta vẫn hát vẫn yêu đời
Cái gì sắp đến thì phải đến
Cho dù có chết cũng phải chơi
Chơi cho quên hết sầu nhung nhớ
Cho tiếng cười vang dội khắp trời.!**

Đến lúc ngã vàng ...lá sẽ rơi
Khi xanh làm đẹp đẽ cho đời
Vào thu lá vẫn chờ gió đến
Phấp phới vi vu tiếp cuộc chơi
Khi nào ta chết nàng thơ nhớ
Viết giúp bài thơ lá mến đời.***

*Phạm Đức Mạnh
**Phú Thạnh
***Anh Tú

Nhân sinh nhật của Phú Thạnh 16/3/2014

2014/03/15

CHỢT...

(Cảm tác từ Tản văn CHỢT.. của Nguyễn Trí Nguyên_tongphuochiep-vinhlong,com)


Dốc đời  ạch đạp xe
Chợt nghe trong gió tiếng ve gọi hè
Nắng chói chang nón lá che
Mồ hôi nhễ nhại ướt nhoè áo the
Chợt bắt gặp cánh phượng xoè
E ấp mới nở đón hè chớm sang.

Chợt nhớ dĩ vãng lang mang
Thầy cô bè bạn giờ đang nơi nào
Kỷ niệm trường lớp dạt dào
Nay là nỗi nhớ làm sao kiếm tìm
Chợt oà vui nở trong tim
Cám ơn cánh phượng gợi niềm nhớ nhung.

Anh Tú
Việt Nam chớm hè.
15/3/2014
CHÚC MỪNG SINH NHẬT PHÚ THẠNH
16/3/2014

HAPPY BIRTHDAY PHÚ THẠNH

Anh Tú

2014/03/12

CHỌN LỰA

Anh cứ chọn những bài thơ đã viết
Từ ngày nào từ thuở mới biết yêu
Khoảng thời gian xa phố núi buồn thiu
Sống đơn độc quạnh hiu nơi phố lạ

Anh cứ chọn những tâm tình đa tạ
Trong cuộc đời rong ruổi lắm bôn ba
Đời xót xa nhờ anh vẽ thành hoa
Thêm cành lá tạo nền đẹp khung ảnh

Anh cứ chọn những tâm tình cay đắng
Từ con tim từ sâu lắng hồn anh
Viết cho ai cho ai đó không đành
Từ những chốn đau buồn anh muốn tránh

Anh cứ chọn những bông hoa tươi thắm
Góp nhặt dần từ khắp chốn tha phương
Mang về đây ươm lên mầm hy vọng
Giúp đời mình dịu bớt sầu ly hương 


Nguyệt Hạ
CHUỖI ĐA MÊ

Tay với ngàn sao, em nhắn gió
Gởi về nơi ấy chuỗi đam mê
Lấp lánh trên cao bầu tinh tú
Gối mộng trong mây đón em về

Trăng non lơ lững treo trên đó
Cành lá xạt xào hương ngát đêm
Phải chi em hoá thành sông nhỏ
Chở ánh trăng vàng nhung nhớ em

Thơ anh như mạch suối rừng xa
Lời trăng ý mật quá đậm đà
Nàng thơ từ bấy lâu lưu lạc
Gặp gỡ bất ngờ tung cánh hoa

Tình duyên tri kỷ có phiêu bồng?
Bên nợ bên duyên biết trọn không?
Tâm tình chia xẻ mây cùng gió
Nửa thật nửa thơ cũng thoả lòng
 


Nguyệt Hạ

2014/03/09

NHẮN GỞI**

 Trăm năm* ngắn ngủn kiếp người
Trắng đầu mới biết rong chơi trễ rồi
Thảnh thơi* là nói vậy thôi
Vui vài khoảnh khắc cho vơi ưu phiền.
Đất quê* nỗi nhớ triền miên
Nắng mai gợi nhắc từ bên phương nhà
Gặp nhau* ước muốn thiết tha
Thăm anh viếng chị đậm đà tình thân.

 Anh Tú (NHA)
March 9, 2014
**Tiếp theo DẪU RẰNG của Phong Tâm

XIN XUÂN
Những mảng tuyết giao mùa Đông Xuân 2014

Nắng trên vài mảng tuyết sầu
Khi đông từ giã vẫy chào xuân xanh
Nụ lá hoa nhú trên cành
Vạn vật tỉnh giấc đầu gành cuối sông
Hiu hiu mát rượi xuân phong
Gọi hồn nhân thế bềnh bồng bay cao
Xin xuân một ít ngọt ngào
Để tôi xua bớt những ngao ngán đời!

Anh Tú
Daylight saving time
March 9, 2014