2021/01/30

Ảnh: Nhung Nguyen

 TÌNH XUÂN

Xuân già nhưng vẫn là Xuân
Cũng nêu cũng pháo bánh chưng dưa hành.
Bảy mươi đời vẫn còn xanh
Tám mươi chèo chống chưa đành buông xuôi.
Muộn phiền gác lại người ơi
Trời cao biển rộng rạng ngời ánh dương.
Cùng trăng chia sẻ yêu thương
Tâm tình với gió, Tuyết sương bạn đời.
Còn mây, còn nước, còn trời
Tình Xuân còn mãi rạng ngời tim ta!
"Trăng bao nhiêu tuổi trăng già
Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non"
Mừng Xuân chim hót véo von
Nâng ly chúc bạn được tròn ước mơ.

NGUYỄN PHÚC HẬU
Ottawa Xuân Tân Sữu 2021

2021/01/28

BÁNH ÍT HAY BÁNH ÍCH?

"Bánh cả mâm, sao em kêu rằng bánh ít? / Trầu cả chợ, sao em gọi là trầu không?" Món bánh quen thuộc trong những ngày tết của người Nam Bộ, đặc biệt là người miền Tây phải chăng đang bị đọc sai tên?

Tết đến, gia đình nào ở Nam bộ cũng có bánh tét, bánh ích trong nhà. Nhưng thường người ta gọi đây là bánh ít, do phương ngữ Nam bộ nên đọc lên nghe thành bánh ích. Đó có phải là lý do cho loại bánh hai tên này?

Theo nhà nghiên cứu văn hoá Hồ Nhật Quang, tên gọi và hình dáng của chiếc bánh dân dã này là cả một nét văn hoá sâu sắc của người dân phương Nam

Điều ít ai biết, đó là tên bánh dựa trên hình dáng của nó. Bánh có hình tam giác, theo Hán tự là hình chữ “Ích”. Trong kinh dịch, 1 trong 64 quẻ dịch là “Phong lôi ích” hay còn gọi tắt là quẻ ích (phong là gió, lôi là sấm, có gió có sấm là sẽ có mưa xuống, là điềm tốt, có ích). Ích có nghĩa là thêm được lợi, vươn lên suôn sẻ, là tăng lên, làm tốt cho nhau.

Nhà nghiên cứu văn hoá Hồ Nhật Quang cắt nghĩa bánh ích miền Nam. Hình Phương Nguyệt

Hình dáng bánh như hình tam giác mang hình ảnh rất đặc sắc của dân khai khẩn, đó là hình lều trại.

Thuở khai hoang của cư dân Việt thế kỷ 16, 17, miền Nam rất hoang vu, lưu dân vùng Ngũ Quảng đến phương Nam phải dựng lều trại để nương thân, lập nghiệp. Mép gấp của bánh tượng trưng cánh cửa của lều. Người miền Nam khi gói bánh ích còn gấp đỉnh đầu xuống một chút, có nơi gọi là bánh nóc chùa. Điều này mô tả thời khai khẩn, người ta phải nương náu cùng nhau trong những đền chùa.

Tết đến, dâng hương ông bà tổ tiên dĩa bánh ích, cùng nhau ăn lấy vị đầu năm, cũng là để ôn lại cội nguồn.

Bánh ích trông nhỏ, gọn, dân dã nhưng gói bánh ngon, bánh đẹp phải có nghề. Bánh ích ngon là bột dẻo nhưng không dính răng, cắn một miếng đầu lưỡi cảm ngay vị ngọt của đường, vị thơm của nếp, vị béo của dừa hay vị bùi của đậu xanh và mùi thơm của lá chuối. Gói bánh ích cũng phải chăm chút từng góc bánh. Gói không khéo, khi nấu chín bánh sẽ không đứng thẳng mà bò dài ra không thẩm mỹ.


Bài, ảnh: Phương Nguyệt

Nguồn tin: tcgd theo VOH

2021/01/25

THE HILL WE CLIMB

 Amanda Gorman

When day comes we ask ourselves,

where can we find light in this never-ending shade?

The loss we carry,

a sea we must wade.


We've braved the belly of the beast,

We've learned that quiet isn't always peace,

and the norms and notions

of what just is

isn't always just-ice.

And yet the dawn is ours

before we knew it.

Somehow we do it.

Somehow we've weathered and witnessed

a nation that isn't broken,

but simply unfinished.


We the successors of a country and a time

where a skinny Black girl

descended from slaves and raised by a single mother

can dream of becoming president

only to find herself reciting for one.

And yes we are far from polished.

Far from pristine.

But that doesn't mean we are

striving to form a union that is perfect.


We are striving to forge a union with purpose,

to compose a country committed to all cultures, colors, characters and

conditions of man.

And so we lift our gazes not to what stands between us,

but what stands before us.

We close the divide because we know, to put our future first,

we must first put our differences aside.

We lay down our arms

so we can reach out our arms

to one another.


We seek harm to none and harmony for all.

Let the globe, if nothing else, say this is true,

that even as we grieved, we grew,

that even as we hurt, we hoped,

that even as we tired, we tried,

that we'll forever be tied together, victorious.

Not because we will never again know defeat,

but because we will never again sow division.

Scripture tells us to envision

that everyone shall sit under their own vine and fig tree

and no one shall make them afraid.


If we're to live up to our own time,

then victory won't lie in the blade.

But in all the bridges we've made,

that is the promise to glade,

the hill we climb.


If only we dare.

It's because being American is more than a pride we inherit,

it's the past we step into

and how we repair it.


We've seen a force that would shatter our nation

rather than share it.

Would destroy our country if it meant delaying democracy.

And this effort very nearly succeeded.


But while democracy can be periodically delayed,

it can never be permanently defeated.

In this truth,

in this faith we trust.


For while we have our eyes on the future,

history has its eyes on us.

This is the era of just redemption

we feared at its inception.


We did not feel prepared to be the heirs

of such a terrifying hour

but within it we found the power

to author a new chapter.

To offer hope and laughter to ourselves.

So while once we asked,

how could we possibly prevail over catastrophe?


Now we assert,

How could catastrophe possibly prevail over us?

We will not march back to what was,

but move to what shall be.


A country that is bruised but whole,

benevolent but bold,

fierce and free.


We will not be turned around

or interrupted by intimidation,

because we know our inaction and inertia

will be the inheritance of the next generation.


Our blunders become their burdens.

But one thing is certain,

If we merge mercy with might,

and might with right,

then love becomes our legacy,

and change our children's birthright.


So let us leave behind a country

better than the one we were left with.

Every breath from my bronze-pounded chest,

we will raise this wounded world into a wondrous one.


We will rise from the gold-limbed hills of the west.

We will rise from the windswept northeast,

where our forefathers first realized revolution.

We will rise from the lake-rimmed cities of the midwestern states.

We will rise from the sunbaked south.

We will rebuild, reconcile and recover.


And every known nook of our nation and

every corner called our country,

our people diverse and beautiful will emerge,

battered and beautiful.


When day comes we step out of the shade,

aflame and unafraid,

the new dawn blooms as we free it.


For there is always light,

if only we're brave enough to see it.

If only we're brave enough to be it.


Amanda Gorman


blank

National youth poet laureate Amanda Gorman reads a poem during Joe Biden's inauguration ceremony on the West Front of the U.S. Capitol on Wednesday. |20 JAN2021

Courtesy of  Patrick Semansky-Pool/Getty Images

Chuyển ngữ:

1-

Ngọn Đồi Ta Trèo 


Ngày đã bắt đầu rồi

Sao vẫn đầy bóng tối

Mất mát nào cưu mang

Đại dương nào ta lội


Mang bụng con quái thú

Ta bước đi can trường

Yên lặng ở quanh ta

Chẳng phải là êm ả


Trong tín điều đưa ra

Công bằng hay công lý

Chưa định phân rõ ràng

Thì bình minh đã đến


Ta đã có kết quả

Không biết bằng cách nào

Ta đã được chứng kiến

Một cường quốc còn nguyên

Dẫu chưa được hoàn thiện


Ta chính là hậu duệ

Của thời điểm xa xưa

Nơi đứa bé da đen

gầy gò, sống với  mẹ

một bà mẹ độc thân

đứa bé được đọc thơ

ngày đăng quang Tổng Thống

nó mơ làm Tổng Thống


Mặc dù rất xa vời

Những lịch lãm uyên nguyên 

Không thể nào dựng được

Một đế chế hoàn toàn

Chúng ta chỉ ao ước

Một liên minh an hòa

Một chính quyền tôn trọng

Văn hóa và màu da


Chúng ta cùng ngước nhìn

Không vì ai bên cạnh

Mà hãy nhìn những gì 

Sừng sững giữa chúng ta


San bằng hố chia rẽ

Kéo chia biệt ra xa

Đặt tương lai trên hết

Chỉ còn Ta với Ta


Hãy bỏ khẩu súng xuống

Để cánh tay nối dài

Không ai tổn thương cả

Mọi người đều an hòa


Để thế giới công nhận

một sự thật hiển nhiên

trong nước mắt trưởng thành 

đớn đau ta hy vọng


Ta gắn liền với nhau

Không phải vì thất trận

Mà cho chính chia rẽ 

Không có dịp nẩy mầm


Trong Kinh Thư đã nói

Chúng ta được nghỉ ngơi

Dưới giàn nho xanh tươi

Dưới cây vả an bình


Hãy sống cương vị mình

Không làm ai sợ hãi

Thanh kiếm không mang lại

Vinh quang bằng nhịp cầu


 Ngọn đồi ta trèo lên

Khi là dân tộc Mỹ

Không bởi vì kế thừa

Mà chúng ta bước vào


Cùng chung nhau hàn gắn

Cùng chung nhau chia sẻ

Chúng ta đã nhìn thấy

Quốc gia gần nát tan 


Thay vì chia sẻ nhau

Lại đang tâm chia rẽ

Dân Chủ bị trì hoãn

Nhưng không mất bao giờ


Hãy trông vào sự thật

Lịch sử đã chứng minh

Dân Chủ đôi khi trễ

Nhưng không mất bao giờ


Đã đến thời cứu độ

Phút kinh hoàng đã qua

Sức mạnh và lòng dân

Ta lật trang Sử mới


Ta tặng nhau tiếng cười

Niềm tin và hy vọng

Trong khoảnh khắc sinh tử

Sức mạnh ta vô cùng


Nếu có ai muốn biết

Làm sao vượt thảm bại

Hãy kiên cường đáp lại

Tai ương không đánh bại

Đè bẹp được chúng ta


Không quay về chốn cũ

Ta đi về tương lai

Một xứ sở bầm dập 

Nhưng nguyên vẹn hình hài


Một đất nước oai hùng

Nhưng tràn đầy đức hạnh

Một dân tộc tự do

Cầm trong tay sức mạnh


Ta không quay đầu lại

Không ngập ngừng đắn đo

Không để ai đe dọa

Ta quay đầu trở lui


Mỗi hành động của ta

Phải vô cùng thận trọng

Những lầm lẫn của ta

Thế hệ sau mang vác


Ta kết hợp tình thương

nhân từ và sức mạnh

tình yêu thành di sản

cho con cháu chúng ta


Để lại một quốc gia

đẹp hơn nơi ta qua

nơi mỗi hơi ta thở

cho con cháu chúng ta


Từ bộ ngực bằng đồng

Bàn tay ta cùng vỗ

nâng thế giới bi thương

thành thế giới tình thương


Từ viễn Tây núi vàng

Từ Đông Bắc lộng gió

Nơi cha ông  ta đã 

Làm cách mạng khơi nguồn


Từ Trung Tây đại hồ

Từ miền Nam nắng lửa 

Ta gọi nhau trỗi dậy

Ta xây lại hoang tàn


Ta đi vào ngõ ngách

Góc khuất của quê hương

Sẽ tìm thấy nhiều người 

Mang rất nhiều vết thương

Những vết thương rất đẹp


Khi ngày mới sẽ tới

bước ra khỏi bóng tối

hân hoan không sợ hãi

hực lửa không khiếp sợ


Bình minh được nở rộ

Khi ta giải phóng nó

Vì chính ánh sáng đó

Hắt ra từ bình minh


Chỉ cần ta can đảm

nhìn cho rõ Bình Minh

Và ta đủ can đảm

trở thành một Bình Minh.


Trần Mộng Tú  

Jan 22 2021               


blank

Nguồn: https://vietbao.com/a306669/ngon-doi-ta-treo


2-

Ngọn Đồi Chúng Ta Lên


Rồi một ngày, chúng ta phân vân tìm đâu ra ánh sáng giữa vũng tối bất tận này?  Mất mát ta cưu mang, vùng biển ta chống chọi. Ta đã liều lĩnh vào lòng thú dữ.

Ta nhận ra rằng tĩnh lặng chưa hẳn là bình yên, chuẩn mực cùng ý niệm công bằng chưa hẳn là công lý. Thế mà bình minh chớm trước thời khắc ta đoán biết, bằng cách nào đó, ta đã biết, cách nào đó, ta vượt sóng gió, chứng kiến một quốc gia không tan vỡ, chỉ dở dang.


Chúng ta, những người thừa kế một đất nước, giữa thời đại mà một cô gái da đen gầy gò, xuất thân dòng dõi nô lệ, được nuôi dưỡng bởi bà mẹ đơn thân, lại có thể mơ làm tổng thống, và rồi thấy mình đang diễn thơ cho một vị tổng thống.

Dĩ nhiên chúng ta còn xa bóng bảy, cũng chẳng cận tinh khôi, không có nghĩa chúng ta phải gồng mình nhào nặn ra một khối hoàn hảo. Chúng ta cố gắng kết tinh một khối cùng mục đích, một đất nước cam kết bảo vệ nhiều văn hóa, màu da, cá tính, và phận người.

Và ta nhìn thẳng vào con đường trước mặt hơn là săm soi khoảng cách giữa chúng ta. Ta khép lại sự chia rẽ bởi chúng ta biết đặt ưu tiên cho tương lai. Trước hết chúng cần phải bỏ qua những dị biệt.

Chúng ta buông vũ khí xuống để có thể dang rộng vòng tay cho nhau. Chúng ta không hãm hại nhau, cùng hòa hợp với tất cả. Hãy để trái đất này, chứ không ai khác, ca lên sự thật, rằng, ngay cả lúc đau buồn, chúng ta đã trưởng thành. Ngay cả lúc tổn thương, chúng ta đã hy vọng.

Rằng trong lúc mỏi mệt, chúng ta đã cố gắng. Chúng ta mãi gắn bó với nhau, cùng chiến thắng, không phải vì chúng ta không bao giờ nếm lại mùi thất bại, mà vì ta sẽ không gieo rắc rẽ chia nữa.

Kinh thánh dạy chúng ta hãy hình dung nơi mọi người ngồi dưới nhành nho, gốc sung của riêng mình, và không ai có thể làm ai sợ hãi.

Để thời đại của chúng ta tròn đầy ý nghĩa, vinh quang sẽ không chói lòa ánh thép nhưng sẽ soi sáng những chiếc cầu ta xây, là lời hứa khai quang ngọn đồi ta chế ngự nếu dám đương đầu, bởi bổn phận công dân không chỉ là niềm tự hào ta thừa hưởng, mà là quá khứ ta bước vào và cách ta vá víu nó. 

Chúng ta đã đối mặt với thế lực muốn đập nát thay vì san sẻ đất nước, muốn hủy diệt mảnh đất này bằng cách trì hoãn dân chủ.

Nỗ lực này gần như sắp thành công, nhưng dẫu nền dân chủ đôi khi bị trì hoãn, nhưng chẳng bao giờ bị đánh gục vĩnh viễn. Chúng ta phó thác vào chân lý này, đức tin này. Bởi trong lúc ta hướng tầm về tương lai, lịch sử đang dõi mắt nhìn chúng ta.

Đây là kỷ nguyên của cứu chuộc chính nghĩa. Chúng ta từng khiếp sợ trước gian dối. Chúng ta cảm thấy chưa sẵn sàng trở thành những người thừa kế giây phút kinh hoàng ấy, nhưng từ đó, ta tìm thấy sức mạnh để viết nên một chương sử mới, mang lại niềm tin và tiếng cười cho mình.

Nên, có lần chúng ta hỏi: “làm sao có thể vượt qua tai ương?”, thì giờ, chúng ta quả quyết, “tai ương nào có thể thắng chúng ta?” Ta không diễn hành quay lại sự đã rồi, nhưng sẽ tiến đến cái sẽ trở thành, một đất nước thương tích nhưng toàn vẹn, nhân từ và dũng cảm, mãnh liệt và tự do. Chúng ta sẽ không quay lưng hay để dọa dẫm làm gián đoạn.

Bởi vì chúng ta hiểu hậu thế sẽ thừa hưởng thụ động và trì trệ của chúng ta. Sai lầm của chúng ta sẽ là gánh nặng cho con cháu. Duy chắc một điều. Nếu ta kết hợp khoan dung với sức mạnh, và sức mạnh với lẽ phải, thì tình thương sẽ trở thành di sản trong mọi cuộc đổi thay, quyền bẩm sinh của con cháu ta.

Hãy để lại một đất nước tốt đẹp hơn cái tiền nhân để lại cho chúng ta, bằng trọn hơi trở từ lồng ngực nâu đồng dồn dập trong tôi, chúng ta sẽ nâng thế giới tổn thương thành kỳ diệu. Ta sẽ vực dậy từ những ngọn đồi óng ả từ phía Tây, sẽ trỗi dậy từ luồng gió Đông Bắc nơi tổ tiên lần đầu ấp ủ cuộc cách mạng. Ta sẽ vươn lên từ những thành phố ven hồ miền Trung Tây.

Chúng ta sẽ vươn lên từ phương Nam nắng cháy. Ta sẽ tái tạo, hòa giải, phục hồi, mọi ngõ ngách đất nước, mọi góc cạnh được gọi là quê hương, giống nòi chúng ta đa dạng và đẹp đẽ, sẽ trỗi dậy tả tơi nhưng diễm lệ.

Rồi một ngày, chúng ta bước ra khỏi vũng tối, rực lửa và can trường.

Chúng ta thả tự do cho bình minh mới nở rộ vì ánh sáng chỉ có thể là vĩnh viễn nếu ta đủ dũng khí để nhận ra, nếu chúng ta đủ dũng khí để hóa thân.


 Lưu Diệu Vân

Jan 21, 2021

Nguồn: https://vietbao.com/p301415a306623/ngon-doi-chung-ta-len