TIẾT PHỤ NGÂM*

Quân tri thiếp hữu phu,

Tặng thiếp song minh châu.
Cảm quân triền miên ý,
Hệ tại hồng la nhu.
Thiếp gia cao lâu liên uyển khởi,
Lương nhân chấp kích Minh Quang lý.
Tri quân dụng tâm như nhật nguyệt,
Sự phụ thệ nghĩ đồng sinh tử.
Hoàn quân minh châu song lệ thuỳ,
Hận bất tương phùng vị giá thì.

Trương Tịch

*Thơ cổ phong, thời Trung Đường

節婦吟

君知妾有夫，
贈妾雙明珠。
感君纏綿意，
繫在紅羅襦。
妾家高樓連苑起，
良人執戟明光裡。
知君用心如日月，
事夫誓擬同生死。
還君明珠雙淚垂，
恨不相逢未嫁時。

Dịch nghĩa:

KHÚC NGÂM CỦA TIẾT PHỤ

Chàng biết em đã có chồng

Tặng em đôi hạt châu sáng
Cảm động trước tình đeo đẳng của chàng
Em buộc vào áo lụa hồng
Nhà em có lầu cao bên vườn hoa
Chồng em cầm kích túc trực trong điện Minh Quang
Vẫn biết lòng chàng trong sáng như mặt trời, mặt trăng
(Nhưng) em đã thề cùng sống chết với chồng
Trả lại chàng hạt châu sáng, hai hàng nước mắt ròng ròng
Ân hận rằng không thể gặp nhau lúc chưa chồng.

Dịch bằng thơ:

KHÚC NGÂM CỦA TIẾT PHỤ

Chàng hay em có chồng rồi,

Yêu em chàng tặng một đôi ngọc lành.
Vấn vương những mối cảm tình,
Em đeo trong áo lót mình màu sen.
Nhà em vườn ngự kề bên,
Chồng em cầm kích trong đền Minh Quang.
Như gương, vâng biết lòng chàng,
Thờ chồng, quyết chẳng phụ phàng thề xưa.
Trả ngọc chàng, lệ như mưa,
Giận không gặp gỡ khi chưa có chồng.

Ngô Tất Tố

(Sưu tầm trên Internet)
******************

Thơ cảm tác

TÌNH LỠ

Biết chân em vướng chỉ hồng

Tơ tình anh vẫn tỏ lòng cùng ai

Động lòng đeo đẳng dằn dai

Hồn quay về lại những ngày xa xăm

Vườn nhà hoa thắm hằng năm

Duyên chồng nghĩa vợ đã thâm sâu rồi

Dù tình người sáng rạng ngời

Tôi xin sống hết một đời phu thê

Lệ rưng trả lại cơn mê

Kiếp sau hẹn gặp ... xin thề cùng nhau!

Anh Tú

March 15. 2019

Lương Châu nay thuộc tỉnh Cam Túc, giữa Lan Châu và Vũ Uy, trước đây là nơi hàng bao thế kỷ người Hồ và người Hán đánh nhau. Lương Châu từ là một điệu hát cổ của nói về chuyện trận mạc biên ải. Những điệu hát cổ như: Thượng chi hồi, Chiến thành nam, Thương tiến tửu, Quân mã hoàng, Viễn như kỳ, Hoàng tước hành, Lạc mai hoa, v.v... được các thi nhân thời trước lấy làm đầu đề để sáng tác.

凉州词

葡萄美酒夜光杯,

欲飲琵琶馬上催.

醉臥沙場君莫笑,

古來征戰幾人回?

王翰

Lời: 

Lương Châu Từ

Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi,

Dục ẩm tì bà mã thượng thôi.

Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu,

Cổ lai chinh chiến kỉ nhân hồi?

Vương Hàn

Dịch ý:

Rượu Bồ đào (rượu từ quả nho - rượu ngon) chứa trong chén bằng ngọc Dạ quang (rất quý);

Đang muốn uống thì tiếng đàn tỳ bà đã giục (phải) lên lưng ngựa (để ra đi);

(Đã hoặc nếu) Say nằm giữa bãi cát, mong người đừng cười (chê trách);

(Bởi vì) Từ xưa đến nay, người đi chinh chiến có mấy ai trở về.

Nguồn: https://vi.wikipedia.org/wiki/Lương_Châu_từ

Thoáng dịch:

 Bài từ viết tại Lương Châu 

Chén ngọc rượu ngon đang quyến rũ

Chưa chi tiếng nhạc giục lên đường

Lỡ say ngoài trận xin tha lỗi

Chiến sĩ bao người về cố hương?

Anh Tú

October 3, 2018

Ảnh: Trương Văn Phú

ĐI RỒI VỀ.*

Xuân đi rồi lại trở về

Xuân, hoa luôn mãi cận kề bên nhau

Mỗi việc đời thay đổi mau

Dấu già xuất hiện bạc phau trên đầu

Đi rồi về... có mất đâu?

Tối qua mai nở rực màu trước sân!

Anh Tú

May 20, 2017

*Mượn ý từ CÁO TẬT THỊ CHÚNG của Mãn Giác Thiền sư.

*Những bài dịch và bài viết liên quan:

https://www.thivien.net/M%C3%A3n-Gi%C3%A1c-thi%E1%BB%81n-s%C6%B0/C%C3%A1o-t%E1%BA%ADt-th%E1%BB%8B-ch%C3%BAng/poem-6bWbNmO7lol7pdNguEXQvQ

XUÂN VỌNG của ĐỖ PHỦ (712-770)

Không hề có bức họa Đỗ Phủ nào của người đương thời; đây là hình vẽ theo cảm tưởng của nghệ sĩ

 Là thi sĩ lớn nhất đời Đường của Trung Hoa, được gọi là “thi thánh”, sáng tác gần 1500 bài thơ.

Loạn An - Sử nổ ra năm 755, lúc đó Đỗ Phủ chỉ là một viên quan nhỏ, bị giặc bắt, giam tại Trường An. Cảnh chết chóc, thân ở tù xa vợ con Chiến tranh tàn khốc tăng dữ dội không ngừng. Mòn mỏi chờ một bức thư của vợ con, nhưng càng trông tin càng tuyệt vọng.

“Xuân vọng” là một bài thơ xuân đặc sắc của Đỗ Phủ. Tổ quốc nát tan với nỗi đau chiến tranh, nhà thơ gởi gấm vào bàt thơ của niềm tin vào sự vững bền của tổ quốc, hy vọng vào sự hồi sinh của đất nước, mong ngóng sự thanh bình trở lại để được đoàn tựu với gia đình.

Nguyên tác:

春望

國破山河在

城春草木深

感時花濺淚

恨別鳥驚心

烽火連三月

家書抵萬金

白頭搔更短

渾欲不勝簪

Phiên âm Hán - Việt:

Xuân Vọng

Quốc phá sơn hà tại

Thành xuân thảo mộc thâm

Cảm thì hoa tiễn lệ

Hận biệt điểu kinh tâm

Phong hoả liên tam nguyệt

Gia thư để vạn kim

Bạch đầu tao cánh đoản

Hồn dục bất thăng trâm

Dịch nghĩa:

Nước bị tàn phá, núi sông vẫn còn đấy

Mùa xuân trong thành, cỏ cây mọc đầy

Cảm (thương) thời thế, hoa rơi lệ

(Oán) hận biệt ly, chim kinh sợ trong lòng

Khói lửa báo động liên miên ba tháng trời

Thư nhà (đến), quý như muôn lạng vàng

Ðầu bạc, xoa thấy càng lưa thưa

Coi bộ không đủ (dày) để cài trâm

Bản dịch của Trần Trọng Kim:

Nước phá tan, núi sông còn đó,

Đầy thành xuân cây cỏ rậm sâu.

Cảm thời hoa rỏ dòng châu

Biệt ly tủi giận, chim đau nỗi lòng.

Ba tháng khói lửa ròng không ngớt,

Bức thư nhà, giá đắt bạc muôn.

Gãi đầu tóc bạc ngắn ngun,

Dường như hết thảy, e khôn búi tròn.

Bản dịch của Trương Văn Tú (Lãng Nhai):

Nước mất nhà tan còn sông núi,

Xuân thành cây cỏ mọc thâm u.

Nhìn hoa hoang dại sầu rơi lệ,

Chim kêu hoảng sợ hận biệt ly.

Khói lửa binh đao liền ba tháng,

Thư nhà nhận được đáng vạn ngân.

Tóc bạc như sương càng thưa thớt,

E không đủ búi để cài trâm.

(Nguồn: Internet)

Thơ thoáng dịch của Anh Tú, Trần Văn Dõng, Trần Hoành Châu:

Xuân Mong

Tổ quốc tan còn sông núi đây

Mùa Xuân thành phố cỏ cây dầy

Thương cho thời thế hoa rơi lệ

Ly biệt hận sầu chim vướn lây

Ba tháng loạn tràn lan chẳng vơi

Thư nhà được quý ngàn lời

Xoa đầu bạc trắng lưa thưa tóc

Ngần ngại trâm cài sợ rớt rơi

Anh Tú

January 3, 2017

ĐÓN XUÂN

Nước mất, nhà tan, sông núi đây

Thành xa xuân đến, cỏ chen dày

Tang thương hoa la,́ sầu bi lụy

Ly cách chim trời, hận oán ai.

Ba tháng ngút trời khói bốc xa

Mừng vui tin quý, lá thư nhà

Loe hoe tóc trắng, đầu thưa thớt

Lạc lỏng trâm cài, vứt chỏng chơ

Trần Văn Dõng

January 3, 17

XUÂN QUA

Nước loạn ly còn sông còn núi 

Hoa xuân kia hờn tủi thêm đau 

Chân đi mắt lệ tuôn trào 

Biệt ly tim nghẹn , lòng sao u hoài !

Chinh chiến kéo hạn dài ba tháng 

Nhận thư nhà...xứng đáng bao ngân 

Tóc già rụng trắng phân vân 

Làm sao búi được ...tần ngần tháng năm !

Trần Hoành Châu

January 3, 17