2021/08/16

 Truyện ngắn


HAI PHỤ NỮ ĐỘC THÂN



ĐIỆP MỸ LINH


Đang sắp hàng trong tiệm Hamburgers Fuddruckers, bà Dung nghe giọng nữ từ phía sau, hỏi bằng tiếng Anh:

-Bà ơi! Tí nữa bà ngồi bàn nào bà làm ơn cho tôi ngồi cùng bàn với. 

Quay lui, thấy một phụ nữ Á Đông mang “mask”, bà Dung – cũng mang “mask” – có vẻ lưỡng lự, phân vân. Phụ nữ nhìn vào mắt bà Dung với ánh nhìn thiết tha, tiếp:

-Bà đừng ngại, tôi chích ngừa Covid-19 rồi.

Vừa khi đó, đến phiên bà Dung “order”. Bà Dung lại quay lui, ra dấu cho người phụ nữ Á Đông cùng bước theo bà. Sau khi “order” phần của Bà, bà Dung chỉ phụ nữ Á Đông và nói với cô Mễ đang nhận “order”: 

-Cùng một “bill”; trao “bill” cho tôi. Tên tôi là Dora.

Phụ nữ Á Đông ngăn lại:

-Cảm ơn bà đã có nhã ý trả tiền cho bữa ăn của tôi. Nhưng lý do tôi muốn ngồi ăn cùng bàn với bà là vì tôi cô đơn lắm! Tôi chỉ muốn được cùng ngồi ăn với một người chứ không phải tôi không thể tự đài thọ bữa ăn của tôi.

-Tôi hiểu. Nhưng bà cho phép tôi được mời bà hôm nay.

-Thế thì lần sau tôi xin được mời bà. Bà đừng từ chối, nha!

-Vâng.

Sau khi chọn bàn, ngồi, chờ nhà hàng gọi trên máy phóng thanh, bà Dung hỏi bà Á Đông:

-Bà là người nước nào? 

-Tôi tên Trang, người Việt; còn bà?

Bà Dung nói tiếng Việt:

-Tôi tên Dung. Hồi còn đi làm, nhân viên cùng phòng gọi tôi là Dora. Hân hạnh được biết chị.

-Chị gì! Em nhỏ hơn chị mà! Chị ở gần đây không?

-Dạ, gần, trong Senior Living in Sugar Land,

-Anh đâu mà chị phải ở trong đó?

-Ông ấy “đi” lâu rồi.

-Sorry, chị!

-Cảm ơn chị. “Ông xã” của chị đâu?

-Dạ, em “dẹp” ổng rồi!

Không muốn tò mò, Bà Dung nhìn ra cửa sổ, nhớ những buổi chiều quạnh vắng trong phòng 212 của ngôi chung cư rất nhiều phòng; nhưng mỗi phòng như một “nhà tù” sang trọng, chỉ “giam giữ” một người có mứt lương hưu trí cao – không nhận “giam” người phải nhờ chính phủ phụ trả một phần. Những lúc đó Bà chỉ ước mong được thấy bóng dáng một người hoặc là nghe tiếng nói của bất cứ ai – người thật chứ không phải từ TV/radio/youtube – nhưng quanh Bà chỉ là sự câm nín! Cuối tuần các con của Bà thường mời Bà đi ăn. Bà ăn một cách chậm rải vì thói quen, vì tuổi tác và cũng vì muốn kéo dài thời gian bên các con. Các con có vẻ sốt ruột; bởi vì các con của Bà còn phải “làm phận sự” đối với bên suôi gia của Bà nữa! Bà thăm hỏi và khuyên các cháu nên chăm chỉ học hành. Các con của Bà bảo Bà đừng “làm áp lực”, để các cháu tự lo liệu cho quen. Bà khuyên các cháu nên ăn cái này, không nên ăn cái kia, các con của Bà bảo Bà nói như thế có nghĩa là Bà chê các cháu không đủ hiểu biết, không thể tự lo thân. Bà khuyên các cháu phải cẩn thận, đừng tin người lạ. Các con của Bà bảo Bà làm cho các cháu sợ, mất tự tin. Khi nào biết cháu nào được điểm “A”, bà Dung cũng kín đáo cho cháu đó ít tiền. Không hiểu tại sao con của Bà biết được, thế là con của Bà cấm Bà cho cháu tiền; vì con của Bà bảo cho tiền để đứa bé phải “cắm đầu” học là đồng nghĩa với mua chuộc, tạo áp lực! Hãy để đứa bé tự phát triễn! Đôi khi con của Bà đem cháu đến gửi trong vài tiếng đồng hồ. Bà Dung vui hẳn lên, lăng xăng hâm món này, cắt bánh kia, gọt trái nọ cho cháu ăn. Khi con của Bà trở lại, “bắt được quả tang”, thế là Bà phải nghe: “Con nói Mẹ hoài mà Mẹ cứ ‘baby’ nó. Mẹ để nó lớn với chứ. Mai mốt nó đi học xa làm thế nào nó tự lo cho nó được!” 

Cuối cùng, bà Dung phải giữ khoảng cách với con, cháu. Khi nào muốn ăn món gì, Bà tự lái xe đến nhà hàng. Hôm nào mưa, không dám lái xe, đành ăn thức ăn trong “nhà già”! 

Đang thầm tủi thân, bà Dung chợt so sánh cuộc đời quạnh hiu của Bà và những tấm hình của các cụ già bên Việt Nam: Cụ nào miệng cũng móm, lưng cũng còng, đi chân trần, vai quảy gánh. Mỗi đầu gánh vài trái ổi, trái xoài; đầu kia vài trái bắp luột, vài trái chuối, v.v…Sau khi so sánh, bà Dung thầm tạ ơn Trời Phật và không còn tủi thân nữa! 

Đang bị phân tâm, bà Dung chợt nghe tiếng Trang:

-Ăn đi, chị! Bộ nhớ ảnh hay sao mà trông chị buồn quá vậy?

Không muốn thố lộ chuyện gia đình, bà Dung nói khác đi:

-Vợ chồng mấy mươi năm chứ ít sao! Khi còn sống, cứ cay đắng, gây gổ nhau, hơn thua nhau từng lời nói; khi không còn nữa thì tiếc nhớ âm thầm!

-Mình đàn bà, đa cảm; còn đàn ông, thời buổi này, con gái bên Việt Nam “rẻ rề”, mấy ổng muốn cỡ nào, giá nào cũng có!

-Chị còn trẻ, nếu về Việt Nam, cũng có nhiều đàn ông theo để được qua Mỹ.

     -Em biết. Nhưng em chỉ muốn lấy nhau vì tình; còn lấy nhau chỉ để lợi dụng nhau thì…

Trang nhún vai, bỏ lửng câu nói. Bà Dung hỏi:

-Có lẽ cuộc tình của anh chị đẹp lắm; thế mà đổ vỡ. Uổng thật!

-Em có mấy bà bạn cũng ly dị chồng; có người thì con của họ ly dị. Dường như từ ngày sang đây, người mình ly dị nhiều hơn, phải không, chị?

-Có thể cuộc sống ở bên này căn thẳng, ít thì giờ cho nhau, vì thế, người trẻ ly dị; cũng có thể mấy ông bây giờ già, thích “gặm cỏ non”, mấy bà cũng già, không còn kiên nhẫn nữa! 

-Người Mỹ có câu “Cỏ bên kia hàng rào xanh hơn.” Đúng Thật!

-Chị muốn “ám chỉ” mấy ông già thích “gặm cỏ non” đó hả?

-Không. Em muốn nói trường hợp của em.

-Trường hợp của chị như thế nào?

-Hồi ảnh còn ở với em, ảnh “cà chớn”, em chịu không được! Thấy mấy bà bạn sống không chồng sướng quá, muốn làm gì thì làm, đi đâu thì đi, em ham. Ai dè…

-Tôi nghĩ, sự đổ vỡ nào cũng đến từ hai phía.

-Ảnh “cà chớn”, làm mất mặt em, làm em đau khổ thì em phải cho ảnh biết cái giá của sự đau khổ chứ!

-Như vậy thì chị trả thù chứ chị đâu còn thương yêu anh ấy nữa.

-Em còn thương ảnh mà! Nếu không còn thương, ai đau khổ làm chi! 

-Gặp phải ông chồng “cà chớn” – mà chị vẫn còn thương – tại sao chị không dùng tình cảm để chinh phục lại ông ấy? Tôi chỉ bỏ cái gì tôi không thương, không thích thôi.

-Ảnh phản bội em mà em chinh phục ảnh lại để làm gì?

-Nếu chị lấy một ông khác, ai bảo đảm với chị rằng ông này sẽ chung tình với chị trọn đời? 

Trang như bừng tĩnh. Bà Dung tiếp:

-Đàn ông sa ngã là chuyện bình thường. Tôi nghĩ, chồng mình “phải như thế nào đó” thì người phụ nữ khác mới lưu tâm, mới chinh phục. Trong khi người chồng đang cố chống chọi với tình cảm và sự quyến rũ của một phụ nữ khác mà bà vợ lại “hào sản”, “tặng” ông chồng cho phụ nữ đó thì…vô lý quá! Đó là chưa kể, chồng mình còn là Cha của các con, mình có bổn phận và trách nhiệm để con của mình có Cha “một cách đúng nghĩa”!

-Ước gì em được gặp và quen chị sớm hơn.

-Tại sao?

-Chỉ vì tự ái mà em làm đổ vỡ mọi hàn gắn!

-Nghĩa là anh chị đã thử hàn gắn rồi?

-Dạ, không phải em. Ảnh trở về, xin lỗi em, xin em cho ảnh quay lại; nhưng em buộc ảnh phải xin lỗi các con em. Ảnh không chịu, đi luôn!

-Đàn ông mà, chị! Đừng dồn họ vào cuối đường! Đa số đàn ông – nhất là đàn ông miền Nam Việt Nam – thường quan niệm “Chết vinh hơn sống nhục”. Và, tôi nhớ, đã đọc đâu đó câu: “I'd rather die on my feet, than live on my knees”(1), cho nên, nếu còn thương yêu chồng, xin đừng tự ái, hãy mở rộng vòng tay. Mình giữ chồng không những mình giữ người mình thương yêu mà mình còn có bổn phận phải giữ người Cha cho các con của mình nữa!

Trang thật sự xúc động. Vừa khi đó, trên máy phóng thanh gọi “Dora”. Bà Dung cùng Trang vừa đi về phía quày nướng “Hamburgers” vừa thì thầm:

-Trong những người nổi tiếng trên thế giới có ba phụ nữ ghen rất cao thượng. Chính sự cao thượng của ba bà này đã “níu chân” được ba vị Tổng Thồng hào hoa của Hoa Kỳ.

-Ghen mà cũng có “ghen cao thượng” và ghen “hạ cấp” nữa sao, chị?

-Có chứ. Ghen hạ cấp như vụ cô Quờn đốt chồng và vũ nữ Cẩm Nhung bị tạc “acid”, bên Việt Nam.

-Em biết hai vụ đó. Còn ai ghen cao thượng?

Cả hai im lặng, nhận “Hamburgers”, quay sang lấy dao, nĩa rồi đến quày “xà- lách” lấy các loại rau. Vừa ngồi vào bàn, bà Dung vừa lấy “mask” ra vừa đáp:

-Bà Jacqueline Kennedy, bà Hillary Clinton và bà Melania Trump. 

Trang cũng lấy “mask” cho vào ví, than:

-Vợ Tổng Thống mà cũng khổ vì tình!

-Phụ nữ nào yêu chồng cũng – không ít thì nhiều – khổ vì tình! Chị thấy, bà Jacqueline Kennedy con nhà gia thế, trẻ đẹp, trí thức mà hoàn cảnh đưa đẩy để Tổng Thống Kennedy gặp nữ minh tinh Marilyn Monroe rồi Marilyn Moroe “ỏng ẹo” hát bài Mừng Sinh Nhật để tặng Tổng Thống Kennedy. Báo chí và các phương tiện truyền thông quốc tế làm “rùm beng”.

-Rồi bà Jacqueline Kennedy phản ứng như thế nào?

-Bà Jacqueline chỉ im lặng, vẫn tươi cười, xinh đẹp, quý phái xuất hiện cạnh Tổng Thống Kennedy trong tất cả mọi sự kiện.

-Còn bà Hillary Clinton?

-Bà Clinton là một phụ nữ rất can đảm và “cao tay ấn”. Trong sự việc giữa Tổng Thống Clinton và Monica Lewinsky – nhân viên trong Tòa Bạch Ốc vào thời ông Clinton làm Tổng Thống – nếu bà Clinton không khôn khéo, có thể ông Clinton đã bị bãi chức hoặc phải từ chức rồi!

- “Ghê” vậy!

Vừa nói bà Dung vừa lấy iPhone ra:

-Để tôi tìm bài này, chị đọc qua cho vui.

Sau khi mở link, bà Dung trao iPhone cho Trang. 

https://en.wikipedia.org/wiki/Hillary_Clinton#Response_to_Lewinsky_scandal

Trang đoc và chú ý vài đoạn: “… After the evidence of President Clinton's encounters with Lewinsky became incontrovertible, she issued a public statement reaffirming her commitment to their marriage…”

“…In her 2003 memoir, she would attribute her decision to stay married to a love that has persisted for decades…"

“…In October 2018, Hillary stated in an interview on CBS News Sunday Morning that Bill was right to not resign from office, and that Bill's affair with Lewinsky did not constitute an abuse of power because Lewinsky ‘was an adult’."

Trao iPhone lại cho bà Dung, Trang cười:

-Bà Clinton bản lĩnh thật! Em rất nể phục những phụ nữ biết giữ thể diện cho chồng con.

-Giữ thể diện cho chồng con hay giữ thể diện cho bất cứ ai cũng là một cách để giữ thể diện cho chính mình đó, chị!

Trang thoáng giật mình. Không biết bao nhiêu lần Trang muốn “ ‘làm’ con nhỏ đó một trận cho nó biết thân”, nhưng bị các con của nàng can ngăn. Vì bị các con ngăn cản, Trang nghĩ rằng các con “hùa” với Cha chứ không thương Mẹ, cho nên, Trang tự động xa lánh các con. Hậu quả, không những Trang mất chồng mà Trang cũng mất con! Để che giấu nỗi đau trong lòng, Trang chuyển đề tài:

-Còn bà Melania Trump thì sao, chị?

-Bà Melania Trump là một phụ nữ rất đáng thương! Nhiều người thấy rõ sự chịu đựng dai dẳng của Bà dành cho cựu Tổng Thống Trump và đức hy sinh của Bà dành cho Barron Trump – cậu con trai duy nhất của Bà ấy.

-Đúng đó, chị. Suốt bốn năm ông Trump làm Tổng Thống, chỉ một lần em thấy bà Melania “cười thật”; đó là khi Bà ấy và ông Trump rời tòa bạch ốc, bước về chiếc Marine One để rời Tòa Bạch Ốc trong ngày ông Trump hết nhiệm kỳ.

Trang vừa dứt lời, bà Dung nhìn đồng hồ tay, vội đứng lên:

-Sorry! Hôm nay tôi phải đi đón đứa cháu nội đang học Piano.

-Chị cho em số điện thoại của chị, được không?

Cả hai trao đổi số điện thoại, mang “masks” vào, rời bàn, cùng đi ra bãi đậu xe, nhưng về hai hướng khác nhau.

Đang bước chầm chậm, Trang chợt nghe tiếng ai “ngân nga” một tình khúc mà lúc nào vợ chồng giận nhau Huân – “Ex.” của Trang – cũng ôm Guitar, vừa “từng tưng” vừa “ngân nga” để nhớ thời chàng và Trang yêu nhau:

 “…Ɲhớ hồi còn thơ,
    Vai kề vai trong tiếng tơ.
    Tuу xa vắng ta vẫn mong chờ,
    Ϲhiều sao hờ hững lạnh lùng thờ ơ…” (2)

Trang nhìn quanh. Khu vực thương mại này của người Mỹ, tại sao lại có nhạc Việt Nam? Vừa khi đó, một người đàn ông tóc hoa râm xuất hiện giữa hai chiếc SUV đang đậu cạnh nhau, đi về phía cửa của Fuddruckers. 

Trang hơi mất bình tĩnh, chưa biết phải hành động như thế nào thì Huân đã bước nhanh về phía nàng:

-Trang! Em khỏe không?

-Dạ, khỏe. Xe anh đâu?

-Anh bị tai nạn. Bảo hiểm thuê xe cho anh.

Trang thầm nghĩ: Hèn chi nghe tiếng hát mà không thấy xe của “ổng”; nhưng nói khác đi:

-Anh bị gì không? Mấy đứa nhỏ biết không mà sao không đứa nào cho em hay cả?

Nghe Trang xưng “em” và có vẻ quan tâm đến chàng, Huân thầm vui.

-Anh dặn các con đừng cho em hay.

-Tại sao?

-Xe bị “quẹt” bên hông thôi mà!

Trang chưa kịp nói gì, Huân tiếp:

-Em mới đến hay là em đã ăn xong rồi?

-Em ăn xong rồi. 

-Anh mời em trở vào. Anh có nhiều điều muốn nói với em. Đi! Đi vào với anh.

Trang lẳng lặng bước cạnh Huân. Khi bước lên bậc cấp, Huân – theo thói quen của một người lịch lãm – đưa tay cho Trang vịn. Đang bước, Trang giả vờ mất thăng bằng, nghiêng người vào Huân. Huân vội choàng tay qua, giữ nàng thật chặt trong vòng tay. Trang vờ bẻn lẽn:

-Cảm ơn anh. Không có anh, em té rồi!

Nhìn Trang với ánh mắt nồng nàn, Huân vừa mỉm cười vừa bóp nhẹ bàn tay của nàng…


ĐIỆP MỸ LINH

https://www.diepmylinh.com/


1.- Bóng Chiều Tà của Nhật Bằng.

2.- Của Emiliano Zapata.


2021/08/11

     


Hôm ấy mùa Thu vào ánh mắt

Nên em buồn chẳng nói câu gì

Dáng sầu như một nàng tu kín

Hai đứa dìu nhau lặng lẽ đi


Anh biết ngày mai em lấy chồng

Bao năm thề hẹn cũng bằng không

Tập thư ngày trước xin trao lại

Để kẻ sang ngang khỏi bận lòng


Trời buồn nên trời mưa bay bay

Cầm tập thơ yêu khẽ thở dài

Em bảo hôm nay lần gặp cuối

Rồi ôm anh khóc lệ đầm vai


Em khóc mà chi ... anh tự hỏi

Ngày mai em sẽ lấy chồng giầu

Còn anh ... kiếp học trò tay trắng

Có dám bao giờ mơ ước đâu


Hôm nay lại một mùa Thu đến

Anh vẫn buồn như kẻ thất tình

Em vẫn vui như ngày mới cưới ...

Ai làm dang dở mộng thư sinh?


Nhất Tuấn*

(Truyện chúng mình)

*Thi sĩ Nhất Tuấn, đã qua đời vào khuya Thứ Bảy, ngày 31 tháng 7 năm 2021. Tại thành phố Bothell, Washington. Hưởng thọ 86 tuổi.

Thi sĩ NHẤT TUẤN tên thật là PHẠM HẬU. Ông sinh trưởng tại Nam Định, nhưng quê quán nội ngoại ở Ninh Bình. Ông cùng gia đình di cư vào Nam năm 1954, ông gia nhập quân đội và theo học ở trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt, năm 1955, Khóa XII. Rồi từ 1969, ông làm Quản Đốc Đài Phát Thanh Quân Đội, Giám đốc Nha Nghiên Cứu Kế Hoạch Bộ Thông Tin, Giám Đốc Nha Vô Tuyến Truyền Thanh và Tổng Giám Đốc VN Thông Tấn Xã …

Ông được biết đến nhiều qua những tập thơ “Truyện Chúng Mình” (xuất bản năm 1956) và những tập truyện “Đời Lính” (xuất bản 1965). Trên 50 bài thơ trong “Truyện Chúng Mình” đã được phổ nhạc bởi nhiều nhạc sĩ trong khoảng từ 1956 – 2008.

2021/08/05

 


NHỮNG ĐIỀU CHƯA ĐƯỢC KỂ VỀ NGUYỄN TẤT NHIÊN***

Ngày 3 Tháng Tám, năm 1992, tại sân sau của một ngôi chùa ngỏ nằm gần đường Brookhurst, Orange County, California, thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên “BIẾN”(1) khỏi “trần gian hệ luỵ”(2) ngay trong chiếc xe hơi cũ, cũng là “ngôi nhà di động” của ông trong những năm cuối đời. 29 năm sau, thơ của Nguyễn Tất Nhiên và những tình khúc được phổ từ thơ của ông vẫn là những tuyệt tình ca bất hủ.

***

Một gã ‘ngông’ làm thơ, viết nhạc, hát cải lương

Năm 1971, tạp chí Sáng Tạo của cố nhà văn Mai Thảo xuất hiện những vần thơ của một người tự cho mình là “kẻ hoang đàng”, “tên vô đạo”, “bất tín đồ trong tình yêu” – Nguyễn Tất Nhiên. Ngay sau đó, lời thơ Nguyễn Tất Nhiên với ý tưởng và những hình ảnh độc đáo, hư hư thật thật, những thú nhận “ngông cuồng” mà rất nồng nhiệt, đã đi vào nhạc của Phạm Duy, Nguyễn Đức Quang, Anh Bằng, trở thành một hiện tượng trong làng thơ và nhạc Việt Nam thời kỳ bấy giờ.

                  Ảnh phải: tranh chân dung nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên của hoạ sĩ Trần Thế Vĩnh

Có thể nói, cho đến bây giờ, hiếm có ai dành cho người yêu của mình những tên gọi đẹp, thánh thiện như Nguyễn Tất Nhiên đã từng. Đặc biệt, cái đẹp và thánh thiện ấy càng được tôn vinh hơn gấp vạn lần khi ông đem chính mình ra làm vật thể so sánh. Ông tự gọi mình là một “người bệnh hoạn,” một “kẻ nhiều sám hối,” một “tên vô đạo.” Riêng bạn bè, thân hữu, chẳng ai ngại ngùng gì khi gọi Nguyễn Tất Nhiên là “kẻ ngông cuồng” hay “một người điên” hoặc một gã “bất cần đời.”

Gọi thế nào cũng đúng, vì: “Ảnh có máu điên, mà cũng có máu ngông. Ảnh ‘điên’ lắm” – nhạc sĩ Trúc Hồ đã nói thế, “Người làm nghệ thuật nào cũng có ‘máu điên’ trong người, không nhiều thì ít”. Và với Nguyễn Tất Nhiên, thì không chỉ điên, ngông, ông còn là một kẻ bất cần đời, coi thường thị phi trong thiên hạ. Những giá trị chung bình thường của xã hội mà một con người bình thường luôn hướng tới thì với Nguyễn Tất Nhiên không phải là điều cần thiết.


Thủ bút của thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên viết tặng nhiếp ảnh gia Thái Đắc Nhã. (Ảnh: Thái Đắc Nhã)

Cố nhạc sĩ Phạm Duy từng viết trong tuỳ bút của ông: “Đi qua đời tôi có khá nhiều thi nhân thuộc nhiều thế hệ, đa số đều như tôi, đều khá hồn nhiên, nghĩa là có tí máu điên. Nhưng trong làng thơ Việt Nam, có ba nhà thơ hồn nhiên nhất, đó là Nguyễn Ngu Ý, Bùi Giáng, và Nguyễn Tất Nhiên… Cả  ba vị đều đã từng là thượng khách của Dưỡng trí Viện Biên Hòa, nơi tôi đã có lần đến thăm một trong ba vị đó”.

Nếu từng ở Dưỡng trí Viện Biên Hòa, thì… không thể là người tỉnh táo. Nhưng, chính cố nhạc sĩ Phạm Duy cũng nhẹ nhàng gọi đó là cái “HỒN NHIÊN” của Nguyễn Tất Nhiên.

Nguyễn Tất Nhiên có rất nhiều bằng hữu. Đi đến đâu, ông cũng có bạn. Đi đến đâu ông cũng có người quí mến. Nguyễn Tất Nhiên có thể ngồi hàng giờ hàn huyên với bè bạn, đúng nghĩa cuộc đời rong chơi, không cần biết ngày mai sẽ ra sao.

 

             Nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên (phải) và nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm. (Ảnh: Thái Đắc Nhã)

Vậy, giá trị mà Nguyễn Tất Nhiên định ra và tìm đến trong cõi nhân sinh này là gì? Là thơ? Là tình yêu? Là cái đẹp vĩnh cửu? Câu trả lời: “Không có mục đích gì cả!”.

“Nguyễn Tất Nhiên sống thả nổi như bèo trôi sông, tới đâu hay tới đó, không có mục đích, không có chương trình gì cả” –nhạc sĩ Nguyễn Hữu Nghĩa, đang định cư ở Canada, thầy dạy âm nhạc cho Nguyễn Tất Nhiên (từ sau Tháng Tư, năm 1975 đến Tháng Tư, năm 1979) nói về người học trò yểu mệnh của mình. Ông cũng là người hiếm hoi, nếu không muốn nói là duy nhất, không dùng từ “điên” khi nhắc về Nguyễn Tất Nhiên.

“Tôi không bao giờ thấy Nguyễn Tất Nhiên điên. Tôi chỉ thấy ông ấy là người sống kiểu bạt mạng và bi quan. Với Nguyễn Tất Nhiên, tôi không thấy một nét lạc quan nào, ngay cả lúc ông ấy cười”, nhạc sĩ Nguyễn Hữu Nghĩa nói.

Những năm sau biến cố 30 Tháng Tư, Nguyễn Tất Nhiên tìm đến nhạc sĩ Nguyễn Hữu Nghĩa ở Sài Gòn để học nhạc. Ông học guitar, hoà âm và sáng tác ca khúc. Thời gian đó, cuộc sống ở miền Nam chật vật. Người Sài Gòn chạy ăn từng bữa, nhiều người làm lụng, dành dụm để “tìm đường ra đi”.

“Nguyễn Tất Nhiên là một người ham học. Ông ấy từ Biên Hoà chạy xe ra Sài Gòn, ở lại nhà tôi để học. Sáng tôi đi làm thì ông ấy ở nhà ôn bài, làm bài. Mỗi lần đến học là ở lại 3, 4 ngày. Cách hai tuần đến học một lần”, nhạc sĩ Nguyễn Hữu Nghĩa kể lại. Ca khúc “Chiều trên đường Hồng Thập Tự” ra đời trong thời gian này, là một “bài tập” về hoà âm và sáng tác của Nguyễn Tất Nhiên.

Vì sao Nguyễn Tất Nhiên không phổ nhạc những bài thơ tình của mình từng làm điên đảo giới sinh viên học sinh Sài Gòn thời ấy? Ông có “phán” một câu rằng:“Có bài nào hay người ta phổ nhạc mất tiêu, không chừa lại tác giả (thơ) bài nào!”.

Thế nên, sau khi định cư ở Mỹ, trong những lần ngẫu hứng, Nguyễn Tất Nhiên đã sáng tác “lại” các bài bát nhạc sĩ Phạm Duy phổ từ thơ của ông như “Em hiền như Ma soeur” hoặc “Hai năm tình lận đận” qua thể loại… cải lương!

Cái “ngông” của Nguyễn Tất Nhiên là thế. Ông thích đến học nhạc, thì “lù lù” đến. Ai hỏi “Khi nào về?”, ông trả lời: “Khi nào nhạc gia đuổi thì về”. “Nhạc gia” nghĩa là “người chơi nhạc”, là cách ông gọi nhạc sĩ Nguyễn Hữu Nghĩa, người lớn hơn ông một tuổi, đang dạy nhạc cho ông.

Nguyễn Tất Nhiên chỉ làm những gì mình thích. Ông bước qua những định hình, chuẩn mực, khuôn thước… một cách thản nhiên. Ông vô tư trả lời câu hỏi “Muốn học nhiếp ảnh à?” của nhiếp ảnh gia nổi tiếng Trần Cao Lĩnh bằng việc đưa ra cuốn sách dạy chụp ảnh “How to take a good picture?” (do hãng Kodak phát hành) và nói: “Có sư phụ nhiếp ảnh đây rồi!”.

Cuốn sách đó là món quà của nhiếp ảnh gia Thái Đắc Nhã tặng cho Nguyễn Tất Nhiên khi biết chàng thi sĩ rất muốn học chụp ảnh.

Một gã bi quan ‘sống với chữ thay vì sống với đời’

Lúc nào trong đầu ông cũng có chữ, đùa với chữ, xâu xé và khổ đau với chữ. Cái tài của Nguyễn Tất Nhiên chính là, cho dù trong tình huống nào ông cũng chỉ ghép chữ lại với nhau đúng với cảm xúc của mình, chứ không đẽo gọt, trau chuốt ngôn từ. Ngôn từ trong thơ ông hồn nhiên và giản dị. Giản dị đến cay nghiệt. 

“Em hiền như Ma soeur/ Vết thương ta bốn mùa/ Trái tim ta làm mủ/ Ma soeur này Ma soeur/…” (Em hiền như Ma soeur)

Hay

“Thà như giọt mưa/Vỡ trên tượng đá/Thà như giọt mưa/Khô trên tượng đá/…” (Thà như giọt mưa)

 

Ai mà chẳng từng nhìn thấy giọt mưa, ai mà chẳng biết tượng đá. Nhưng để thấy trọn vẹn một giọt mưa vỡ toang trên tượng đá, chỉ có thể là Nguyễn Tất Nhiên. Tượng đá, một vật thể vô hồn, vững chắc, ngàn năm. Giọt mưa chọn tượng đá để làm điểm rơi, để rồi vỡ toang…

Phía sau cách ghép chữ đơn giản ấy phải là một ý nghĩa sâu sa, thâm thuý vô cùng. Nhạc sĩ Trúc Hồ tự nhận rằng, ca từ trong các sáng tác của ông ảnh hưởng khá nhiều bởi ngôn ngữ thơ của Nguyễn Tất Nhiên. Ông nói: “Cách dùng từ của Nguyễn Tất Nhiên rất giản dị nhưng rất thơ, không bóng bảy, trau chuốt, không cần đi đâu lung tung xa vời. Ông ấy ghép chữ rất tài tình, đơn giản là ‘Em hiền như Ma soeur’ thôi nhưng làm cho mình cảm thấy vô cùng thánh thiện và trong sạch”.

Trong thơ của Nguyễn Tất Nhiên, vạn vật trên mặt đất đều được kết nối với nhau rất “hồn nhiên” và rất nhẹ nhàng.

“Trời mưa không lớn lắm/ Nhưng vẫn ướt đôi đầu/ Tình yêu không đáng lắm/ Nhưng đủ làm… tiêu nhau.” (Thơ khởi tự điên cuồng).

Như nhạc sĩ Trúc Hồ đã nói, ngôn từ trong thơ của Nguyễn Tất Nhiên đơn giản vô cùng, đơn giản như người ta “đang nói chuyện với nhau.” Với Nguyễn Tất Nhiên, “chữ” là hơi thở để sống. “Chữ” là cách để ông tỏ tình. “Chữ” cũng là phương tiện để ông giải thoát hờn giận của một cuộc tình hay những u uẩn, ngột ngạt trong cõi trần gian. Ông có thể so sánh người tình của mình “hiền như Ma soeur” nhưng rồi cũng sẵn sàng ví người tình là một “ác quỷ đầy quyền năng”.

Cho đến khi, chữ hiển hiện quá nhiều trong tư tưởng, nhưng lại không thể liên kết với nhau thành thi ca, thì “tên hoang đạo” và “người bệnh hoạn” trong Nguyễn Tất Nhiên vùng dậy.

“Cái điên của Nhiên xuất phát từ sự vùng vẫy trong tư tưởng. Cuộc sống bình thường thì không màng tới, không lo tới, nhưng tư tưởng thì bùng phát rất mạnh trong đầu Nhiên. Sự bùng phát đó quá lớn mà Nhiên không viết ra được như đã từng viết khi còn ở Việt Nam. Ẩn ức đó dẫn đến tâm trạng của người thất chí”, nhiếp ảnh gia Thái Đắc Nhã nói về những ngày tháng trước khi Nguyễn Tất Nhiên “khép mắt sớm hơn giờ thiên định”. (3)

Nguyễn Tất Nhiên đã chọn một nơi chốn khác để tiếp tục với sự “hồn nhiên” của mình. Có thể nơi đó ông không cần phải hô biến đi cái buồn đã từng ngự trị trong ông, không phải nghe những tiếng ồn ào xô bồ vọng về từ một tâm thức nào đó. Nơi ấy, ông sẽ được thảnh thơi “hồn nhiên” làm tên “vô đạo” hay hoá thành giọt mưa rơi phủ trên cây thánh giá huy hoàng vĩnh viễn.

Kalynh Ngô

https://saigonnhonews.com/tacgia/kalynh-ngo/

4 tháng 8, 2021

 ***

Bài tưởng nhớ 29 năm ngày mất của cố thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên được thực hiện qua lời kể lại của những người bạn của ông: Nhạc sĩ Trúc Hồ, Nhiếp ảnh gia Thái Đắc Nhã, Nhạc sĩ Nguyễn Hữu Nghĩa (Canada) và bà Lê Minh Phú (Nhật báo Người Việt)

Trong bài viết có sử dụng những tấm ảnh chưa từng được công bố do nhiếp ảnh gia Thái Đắc Nhã cung cấp.

(1): Trích từ những câu thơ: Tôi hô biến cái tôi buồn/ Tôi hô biến nỗi thuồng luồng đời tôi/ Tôi hô biến vợ/ Tôi hô biến con/ Tôi hô biến nỗi đói/ Tôi hô biến nỗi buồn/ Tôi hô cái nào, biến cái nào thì nó hiện lên cái đó.

(2): Trích trong lời giới thiệu do nhà thơ tự viết và diễn đọc trong băng nhạc Tình Khúc Nguyễn Tất Nhiên thực hiện sau năm 1975.

(3): Trích bài thơ “Giữa trần gian tuyệt vọng”.

 

2021/07/31

 Tạp ghi

GIỮA HAI CỰU THÙ

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin thăm nơi máy bay của cố Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain bị bắn rơi

Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ – Lloyd Austin – đã hoàn tất chuyến thăm Việt Nam ngày 29/7/2021.

ĐIỆP MỸ LINH


Thượng nghị sĩ John Sidney McCain III và Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ – Lloyd Austin – không đồng chủng; và ông Lloyd Austin lại mang “mask”; nhưng tôi vẫn thấy được ánh mắt của ông Lloyd Austin “dừng lại” nơi hai tay đưa cao trong tư thế đầu hàng trên bức tượng của ông McCain – do cộng sản Việt Nam (csVN) dàng dựng với dụng ý phỉ báng một sĩ quan cao cấp của Hải Quân Hoa Kỳ; về sau, vị sĩ quan này trở thành Thượng Nghị Sĩ.

Về Thượng Nghị Sĩ John McCain, tôi đã viết hai bài; tôi không muốn viết thêm. Nhưng, để những độc giả chưa đọc hai bài mà tôi đã viết về ông McCain, tôi xin trích vài câu trong Wikipedia để dẫn chứng và giải thích về thái độ của ông Lloyd Austin khi ông đến thăm nơi ông McCain bị người csVN thể hiện được tất cả sự vô nhân tính và vô liêm sĩ khi bịa đặt hành động đầu hàng của ông McCain.

Wikipedia viết, đại ý: “Trong phi vụ thứ 23 của ông McCain để thả bom xuống Hà Nội, phi cơ A-4E Skyhawk bị hỏa tiễn của csVN bắn rơi tại Hà Nội. Sau khi nhảy dù khỏi phi cơ, hai tay và một chân của ông McCain bị gảy… Bị thương nặng như thế, khi đưa vào nhà tù Hỏa Lò, ông McCain không những không được csVN chữa trị mà còn bị csVN đánh đập, tra tấn để khai thác tài liệu quân sự. Nhưng, khi biết được Bố của ông McCain là một Tướng lãnh của Hải Quân Hoa Kỳ thì ông McCain mới được bác sĩ của csVN khám nghiệm…” Nguyên văn câu xác định trên Wikipedia là: “His wartime injuries left him permanently incapable of raising his arms above his head.” 

Link: https://en.wikipedia.org/wiki/John_McCain#Prisoner_of_war


Ngoài hành động bôi bát cá nhân một cách hạ cấp, nhà cầm quyền csVN còn cho thấy trình độ dối trá, bịa đặc, dốt nát về Y Khoa của csVN đã lên đến mứt thượng thừa. Thử hỏi, một người bị gảy hai tay, sau khi chữa lành vết thương cũng vẫn không thể đưa hai tay qua khỏi đầu – theo Wikipedia – thì làm thế nào người đó, ngay sau khi bị thương, suýt chết đuối tại Hồ Tây, lại có thể đưa cả hai tay lên để đầu hàng?


Tôi nghĩ, câu hỏi của tôi cũng có thể là câu tự hỏi của ông Lloyd Austin khi ông đứng trước tấm bia của ông McCain. 


Theo BBC, 07/29/2021 – không thấy tên tác giả – Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ, Lloyd J. Austin III, cho biết: “Sáng nay, tôi có cuộc gặp rất long trọng với Thủ Tướng Phạm Minh Chính. Chúng tôi đã thảo luận một số vấn đề, trong đó có việc Hoa Kỳ cam kết giúp Việt Nam chiến đấu chống dịch Covid-19. Chúng tôi cung cấp 5 triệu liều vaccine Moderna cùng với 20 triệu đô-la hỗ trợ chống Covid-19.” 

Tôi rất vui về tin này!

Nhưng, tiếp đến, vẫn BBC, 07/25/2021, không thấy tên tác giả, viết: “1,5 triệu liều vaccine Moderna do Mỹ tài trợ đã đến Saigon tối 24/07/2021”. Nhưng, gần cuối bài, tôi thấy câu này: “Trên trang Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ tại Việt Nam, nhiều người bình luận bày tỏ sự cảm kích với chính phủ Mỹ, số khác hoan nghênh và cho rằng sau bao nhiêu năm, Mỹ vẫn tiếp tục ‘chuộc lỗi’ với người dân Việt Nam.”

Lúc nào người csVN cũng sống với căm thù cho nên chưa bao giờ người csVN hiểu được “tinh thần mã thượng” của người Tây Phương. Đa số người Tây Phương đánh nhau “chí chóe”, xong, thì thôi, bắt tay nhau. Còn người csVN, đưa tay ra nhận sự yểm trợ của Mỹ rồi quay lại ra lệnh cho dư luận viên lên án, kết tội Hoa Kỳ!

Có phải người csVN muốn gián tiếp khơi lại sự kiện Mỹ Lai để bảo rằng Hoa Kỳ muốn “chuộc lỗi” với người dân Việt Nam hay không? 

Nếu người csVN nghĩ rằng Hoa Kỳ “chuộc lỗi” với người Việt Nam về sự kiện Mỹ Lai thì đảng và người csVN đã bao giờ “chuộc lỗi” với người Việt Nam về trận tổng công kích Mậu Thân, 1968; trận vượt sông Bến Hải vào mùa Hè 1972; trận thôn tính miền Nam năm 1975 chưa? Đã bao giờ người csVN “chuộc lỗi” với người Việt Nam vì đã bắt thanh niên, thiếu nữ miền Bắc “xẻ Trường Sơn” khắc vào người “sinh Bắc Tử Nam” để thiu rụi cả mấy triệu thanh niên, thiếu nữ  miền Bắc chưa? Đã bao giờ người csVN “chuộc lỗi” với người Việt Nam về những trận pháo kích bằng hỏa tiễn vào trường học và bệnh viện tại miền Nam Việt Nam chưa? Đã bao giờ người csVN “chuộc lỗi” với người Việt Nam về những trận pháo kích điên cuồng, dai dẳng, liên tục, chính xác, nhắm ngay vào những đoàn người miền Trung chạy dọc bờ biển để chờ tàu Hải Quân Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) đón, đưa về nơi an toàn hay chưa?

Nếu Mỹ “chuộc lỗi” với người dân Việt Nam thì tướng csVN Võ Nguyên Giáp đã bao giờ “chuộc lỗi” với người Việt Nam về việc tướng Võ Nguyên Giáp đã học chiến thuật “biển người” của Trung cộng để đưa không biết bao nhiêu ngàn thanh niên, thiếu nữ miền Bắc vào “chết mất xác” trên chiến trường miền Nam hay chưa?

Tại chiến trường miền Nam, mỗi khi tháp tùng các cuộc hành quân hỗn hợp giải cứu các đồn Nghĩa Quân bị Việt cộng – viết tắt của danh xưng csVN – vây hãm, tôi đã thấy rõ sự ác độc, dã man và tàn bạo của chiến thuật “biển người”. Tôi ngầm thắc mắc, làm thế nào Việt cộng có được các loại vũ khí tối tân như hỏa tiễn 120 ly, B40, B41?

Hôm nay, nhân viết bài này, tìm tài liệu, tôi thấy: “…1949 … The Viet Minh drive the French from the border region and begin to receive large amounts of weapons from the Soviet Union and China. The weapons transform the Viet Minh from an irregular large-scale insurgency into a conventional army…”

Link: https://en.wikipedia.org/wiki/United_States_in_the_Vietnam_War

Thì ra csVN đã được Tàu cộng và Nga Sô  viện trợ từ năm 1949! Thế mà csVN, trong Wikipedia tiếng Việt lại viết như thế này: “…Ngoài ra, do thiếu vũ khí, nên lực lượng du kích và Quân Giải phóng miền Nam còn sử dụng một số vũ khí tự chế từ xưa như cung, nỏ, bẫy chông... Thậm chí tài liệu Hoa Kỳ đã ghi nhận những trường hợp trực thăng của họ bị bắn rơi bởi cung nỏ của du kích Việt Nam”. Link:https://vi.wikipedia.org/wiki/Danh_s%C3%A1ch_v%C5%A9_kh%C3%AD_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_Vi%E1%BB%87t_Nam

Vào thời Chiến Tranh Việt Nam, nhân loại đang ở vào thế kỷ thứ 20 mà còn có chuyện cung nỏ bắn hạ được trực thăng ư? Trực thăng của Mỹ được làm bằng giấy à? Trước 1975, những khi giang đỉnh ghé làng, thủy thủ VNCH tặng đường, dầu ăn, cơm sấy cho dân làng, tôi được người dân cho hay rằng csVN tuyên truyền là chiến hạm và chiến đỉnh của Hải Quân VNCH làm bằng giấy. Thủy thủ đoàn và tôi đã cười “bể bụng”!

Chuyện hầm chông thì có thật. Thời gian Giang Đoàn 26 Xung Phong hành quân dài hạn tại U Minh, Chương Thiện, tôi đã nghe các vị Quận Trưởng thuật lại hoặc là chiến đỉnh được phái tới để đưa nạn nhân bị sập hầm chông đi bệnh viện cấp cứu; nhưng vẫn không thể cứu sống được, vì bị nhiễm trùng và mất máu quá nhiều! Theo tôi, hầm chông là một hình thức đánh lén hết sức vô nhân đạo. Hậu quả của chiến thuật đánh lén bằng hầm chông là: Nhiều trẻ em chăn trâu, chăn bò vì sơ ý, vì không biết cũng như nhiều cụ Bà, cụ Ông, “Mẹ hoặc Bố của liệt sĩ anh hùng” vì già, quên, không biết, bị lọt xuống hầm chông, chết; khi người nhà tìm ra thì đã quá muộn! 

Trong thời gian theo Ba tôi ra “vùng giải phóng” để Ba tôi thực hiện ý nguyện chống Tây, tôi đã thấy và được Ba tôi giải thích về cách Việt Minh – tiền thân của csVN – áp đặt và thi hành các chiến dịch như “bần cùng hóa nhân dân”, “tiêu thổ kháng chiến”, “bài trừ phong kiến”, với chủ đề tam vô: “Vô gia đình’, “vô Tổ Quốc”, “vô tôn giáo”.

Bây giờ, nhờ thủ thuật gian manh, dối trá và bạo lực, người csVN đã và đang đi ngược lại với những gì mà đảng và người csVN từng cổ võ và áp đặt cho dân chúng trong thời kháng chiến – ngoại trừ chủ đề “vô Tổ Quốc”; vì người Tàu đã và đang chiếm nhiều địa thế quân sự rất quan trọng trên lãnh thổ Việt Nam. Nhờ vậy, ngày nay, người csVN được thụ hưởng tất cả những hoan lạc trên hành tinh này trong khi người dân Việt Nam vẫn ngụp lặn trong đói nghèo và tự chống chọi với tai ương!

Sau đây là tin điễn hình trên vài tờ báo online.

Báo Quảng Bình, 06/05/21: Những năm gần đây, tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn tỉnh ngày càng diễn biến phức tạp, gia tăng về cả phạm vi và mức độ sạt lở. Tình trạng sạt lở không chỉ gây mất đất sản xuất, biến đổi dòng chảy mà còn đe dọa tài sản, tính mạng của người dân…” 

Báo Lao Động, 03/06/21: “Sạt lở nghiêm trọng bên bờ sông Lô. Đoạn sạt lở có chiều dài khoảng 450m, cuốn trôi hàng nghìn mét đất sản xuất…”

Thông Tấn Xã Việt Nam, 08/03/21: Sông Thạch Hãn – con sông lớn nhất ở tỉnh Quảng Trị đã và đang bị sạt lở nghiêm trọng và phức tạp, sau đợt mưa lũ lịch sử hồi cuối năm 2020 và tình trạng khai thác cát sỏi trái phép…”

Bảng tin của Thanh Liêm, TTXVN 13:38' - 04/07/2021, trên BNEWS: “Sạt lở tại sông Trà Nóc, Cần Thơ. Đoạn sông Trà Nóc chảy qua địa bàn khu vực 2, phường Trà An (Tp Cần Thơ) từ đầu năm 2020 đến nay đã xảy ra 5 đợt sạt lở, làm sụp đổ và ảnh hưởng gần 40 căn nhà.”

Đọc qua những bảng tin trên, tôi tự hỏi: Lẽ nào chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bận lo đón tiếp các chính khách ngoại quốc như Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ, Lloyd Austin và Phó Tổng Thống Hoa Kỳ – Kamala Harris, sẽ viếng thăm Singapore và Vietnam vào tháng Tám năm 2021 – mà không có thì giờ đọc báo cáo về tình trạng đáng thương của người dân quê Việt Nam?

Có thể chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đang bận tâm suy nghĩ, lo âu, không biết có nên trực tiếp tiếp đón Phó Tổng Thống Kamala Harris hay là khai bệnh, đi ngoại quốc chữa bệnh; bởi vì, theo báo CNBC online ngày 30/07/2021, lúc 12:33PM, tác giả Annika Kim, thì: “Vice President Kamala Harris to visit Vietnam and Singapore amid tensions with China. Link: https://www.cnbc.com/2021/07/30/vice-president-kamala-harris-to-visit-vietnam-and-singapore.html

Tôi có thể hiểu được sự âu lo của ông Nguyễn Xuân Phúc; bởi vì, từ bấy lâu nay, “cái gì dính dấp” đến China thì người csVN sợ lắm, luôn tìm cách tránh né!

Để xem ông Nguyễn Xuân Phúc có dám mạnh dạn tổ chức và trực tiếp đón tiếp Nữ Phó Tổng Thống Hoa Kỳ hay là ông Nguyễn Xuân Phúc – vì sợ mếch lòng chàng láng giềng tham lam, hiếu chiến và đầy thủ đoạn, Xi Jinping – sẽ tìm cách “vắng mặt hợp pháp” để khỏi phải trực diện với tình huống “khó đỡ”!

Tôi xin chấm dứt bài viết tại đây để chờ xem thái độ và hành động của ông Nguyễn Xuân Phúc cùng đảng csVN về sự chọn lựa giữa Hoa Kỳ – kẻ cựu thù của đảng csVN – và Trung cộng, kẻ thù truyền kiếp của người Việt Nam yêu nước!


ĐIỆP MỸ LINH

https://www.diepmylinh.com/