Đống cặn bã của vàng son nhung lụa
Dưới lớp rác hôi tanh và nhầy nhụa
Em đang tìm chén gạo cho ngày mai
Một cây đinh ngắn
Nửa mảnh sứ dày
Vài chiếc khoen đồng
Đôi con vít sắt
Người ta vứt của đời em cứ nhặt
Nhục hay vinh thây kệ chuyện trần ai
Một kẻ đi qua
Nhiều kẻ đi qua
Một chiếc xe qua
Nhiều chiếc xe qua
Người trên xe bịt mũi phất mùi xoa
Kẻ dưới lộ cũng cau mày rảo bước
Người ta sợ mùi hôi tanh ẩm ướt
Làm bợn nhơ nếp sống đượm xa hoa
Áo đẹp, khăn thơm, mắt biếc, tay ngà
Ai để ý làm chi trên đống rác
Đang triển lãm bức tranh đời bi đát
Đượm màu thương thời đại chửa ghi lời!
Người em thương yêu ơi!
Em có biết hay là em không biết
Rằng đất nước em giàu khôn kể xiết
Vô tận tài nguyên, phong phú hoa màu
Bạc nào mua cho hết lúa Cà Mau
Vàng đọng khối cao su miền đất đỏ
Cây trái ngọt bốn mùa thơm, béo bổ
Bờ Cửu Long hiền dịu tiếp phù sa
Bởi vì đâu bầu vú mẹ tuôn ra
Dòng sữa ngọt mà con không được hưởng?
Để cho em phải sớm chiều vất vưởng
Mảnh đời thơ làm bạn với hôi tanh
Cành hoa non ngào ngạt đượm hương lành
Nở gượng gạo âm thầm trong héo hắt
Nắng nhạt lần lần, một ngày sắp tắt
Em ra về, bóng nhỏ ngả xiêu xiêu
Mảnh thân gầy chập choạng trên đường chiều
Bên tấp nập dòng người xe cuộn chảy
Bỗng dừng bước em cau mày ái ngại
Một lão già hành khất mỏi hơi than
Giơ tay xin, lê lết tấm thân tàn
Trên hè phố, cạnh dòng đời lạnh lạt
Người ta phớt, người ta xua, người ta quát
Hoặc lắc đầu bình thản bước đi qua
Từ nhà ai văng vẳng một lời ca:
"Đời đẹp lắm, buồn đau đà rũ sạch!"
Em ứa lệ lần trong manh áo rách
Cầm trao cho tờ giấy bạc bèo nhèo
Bài thơ thương giữa những kẻ đói nghèo
Đâu ai thấy chói ngời trên đống rác!
Người em nhỏ mà tuổi thơ bi đát
Kéo lê thê trên đống rác ven đường
Má chưa hồng đã dạn gió dày sương
Môi chưa thắm đã héo cùng mưa nắng
Em đã rắc những ý tình cay đắng
Lên lòng tôi để kết lại thành thơ
Đắng mà thơm, ngào ngạt đượm hương mơ
Cay mà dịu, ngọt thanh tình nhân loại.
Đêm nay,
Mực chảy thành thơ giữa tiếng cười man dại
Ngoài đường kia ánh điện nở hào quang
Trải vàng son lên đại lộ huy hoàng
Tôi ngồi đây âm thầm trong hẻm tối
Trách tất cả gông cùm trên thế giới
Sao lại xiềng đôi cánh của tình thương?!...
Cầu Paul Dummer (Long Biên), Hà Nội, 1915.
Thuyền trên vịnh Hạ Long, 1916.
Hòn Gai năm 1915.
Sông Tam Bạc, Hải Phòng, 1915
Thuyền bè trên sông Hồng, gần cầu Paul Doumer (Long Biên), Hà Nội năm 1915.
Gánh hàng chuối bên bến sông Hồng, Hà Nội 1915
Phố Hàng Gai, Hà Nội 1915.
Hai người đàn ông hút thuốc phiện, 1915.
Một con thuyền của người Hoa kiều, 1915.
Cô gái người Hoa hút thuốc phiện, 1915.
Vịnh Hạ Long, 1915.
Một bà đồng, 1915
Một ông đồ bán chữ ở Hà Nội, 1915.
Những người bán gạo, 1914 – 1915.
Những con thuyền gần một mỏ đồng, 1915.
Chợ Bắc Lệ, Lạng Sơn, 1915.
Làng Nà Chạm ở Yên Bái, gần biên giới với Trung Quốc.
Một ngôi chùa trên đường đến Tam Đảo, 4/1916.
Các hương chức gần Hà Nội.
Mỏ than Hòn Gai, 1915.
