NAM QUỐC SƠN HÀ
Lý Thường Kiệt

Nữ sinh Đồng Khánh nói về bài thơ 'Hai sắc hoa ti gôn'

Một ngày cuối tháng 5, tại căn nhà nằm khuất sâu trong con ngõ nhỏ Võ Thị Sáu, Hai Bà Trưng, Hà Nội, chúng tôi có dịp gặp gỡ bà Viên Thị Thuận, năm nay 94 tuổi, một trong những nữ sinh Đồng Khánh thuở nào.

>>Kỳ 1: 

Nữ sinh Đồng Khánh từ chối thiếu gia buôn gỗ, làm vợ bác sĩ Bạch Mai

Trường nữ sinh Đồng Khánh - Hà Nội (College de Jeunes Filles) được thành lập năm 1917, nay là trường THCS Trưng Vương - Hà Nội, là ngôi trường duy nhất của miền Bắc dành riêng cho nữ sinh tới cấp trung học.

Ngôi trường được xây dựng vào những thập niên đầuthế kỷ 20, khi vấn đề nữ quyền đang gặp nhiều rào cản của tư tưởng phong kiến.

Từ đây, nhiều tiểu thư khuê các nhanh chóng bước ra khỏi chốn “màn che trướng rủ” để nhập cuộc với thời đại, trở thành những nữ sinh Đồng Khánh có tiếng duyên dáng và nết na.

Trong số họ có rất nhiều người là bậc kỳ nữ tài hoa sau này, như giáo sư Lê Thi (Dương Thị Thoa) con gái GS Dương Quảng Hàm, nhà giáo Hoàng Xuân Sính - nữ tiến sĩ toán học đầu tiên ở Việt Nam...

Bên cạnh đó, trường Đồng Khánh còn được nhiều người biết đến là ngôi trường của những giai nhân…

Ngôi trường của những giai nhân

Trong tâm trí người Hà Nội xưa, trường nữ sinh Đồng Khánh nổi tiếng với những cô học trò xinh đẹp đầy mộng mơ, hồn thiên thướt tha trong tà áo dài đã trở thành một miền kí ức khó phai.

Một ngày cuối tháng 5, tại căn nhà nằm khuất sâu trong con ngõ nhỏ Võ Thị Sáu, Hai Bà Trưng, Hà Nội, chúng tôi có dịp gặp gỡ bà Viên Thị Thuận, năm nay 94 tuổi, một trong những nữ sinh Đồng Khánh thuở nào.

Bà Viên Thị Thuận. Ảnh: Diệu Bình

Thời gian dẫu nhuốm màu tuổi tác, nhưng vẻ quý phái, thanh tao của giai nhân Hà thành ngày đó vẫn toát ra từ người đàn bà ở tuổi cửu thập cổ lai hy này.

Bằng chất giọng nhỏ nhẹ với phong thái đoan trang, bà Thuận kể: “Muốn vào trường Đồng Khánh học, các học trò phải vượt qua các kỳ thi gắt gao, chỉ ai thực sự học giỏi mới đỗ được vào trường Đồng Khánh”.

Theo bà Thuận, ngày xưa nữ sinh Đồng Khánh được học toàn diện, họ không chỉ được dạy văn hóa, dạy tiếng Pháp mà còn được dạy nữ công gia chánh, hát, đàn piano, thể dục thể thao.

Lớp của bà Viên Thị Thuận khóa 1934 - 1942. Ảnh: Nguyễn Lân Bình cung cấp

Bên cạnh đó, trường còn dạy thêu thùa may vá, cách tắm và chăm sóc cho trẻ sơ sinh, cách chi tiêu sao cho hợp lý bằng cách phân loại ra tiền điện, tiền nước, tiền ăn…

Ngày đó, nữ sinh Đồng Khánh nổi tiếng không chỉ thông minh, xinh đẹp mà còn hết sức nết na thuỳ mị. Ai cũng dịu dàng đài các, rất đỗi đa cảm nhưng vô cùng kín đáo, tế nhị. Dù có thích ai họ cũng chỉ giữ kín trong lòng hoặc gửi gắm vào những trang lưu bút.

Cựu nữ sinh Đồng Khánh cho biết: "Ngày đó cuộc sống của chúng tôi nói riêng và các tiểu thư đương thời nói chung rất lãng mạn. Chúng tôi thường đọc thơ và chép thơ vào những quyển lưu bút".

Một cô bạn cùng lớp bà Thuận, so với các bạn có phần cá tính, mạnh mẽ hơn nhưng tâm hồn cũng không kém phần lãng mạn, cô là con gái một bác sĩ.

Cô bạn này có tình cảm với thầy giáo dạy thể thao người Pháp, đẹp trai và phong độ. Bị các bạn trong lớp phát hiện, trêu đùa, cô thường hay ngượng ngùng.

Rồi mối tình đơn phương đó cũng sớm kết thúc khi thấy giáo kết hôn cùng người phụ nữ khác. Còn cô thì gửi nỗi buồn da diết của mối tình đầu tan vỡ vào những quyển sổ lưu bút.

Bà Viên Thị Thuận cho biết thêm, các nữ sinh Đồng Khánh thường mặc áo dài thướt tha, thả mái tóc dài mượt, gọn gẽ đến trường.

Đặc biệt, theo nội quy nhà trường, không ai được phép trang điểm khi đi học. Thế mà các nữ sinh Đồng Khánh lại rất đẹp, đẹp đến hút hồn khiến bao trái tim nam sinh các trường THPT, ĐH phải si mê, ngơ ngẩn.

Trang lưu bút bà Thuận viết cho người bạn học ở trường Đồng Khánh. Ảnh Nguyễn Lân Bình cung cấp

Theo đó nam nữ học riêng, buổi chiều tan học, nam sinh từ các trường khác thường mon men đến cổng trường Đồng Khánh, đứng ngắm, nhìn trộm từ xa lúc các cô gái tan học về. Hầu như chàng trai nào cũng mơ được làm quen với một nữ sinh Đồng Khánh.

Họ coi đó là niềm hãnh diện, tự hào để khoe với bạn bè, nhưng điều này quả là chuyện khó, bởi mấy nữ sinh Đồng Khánh luôn lạnh như băng, thâm trầm như biển sâu. Với họ nữ sinh Đồng Khánh luôn là... một ẩn số.

Bà Thuận cho biết thêm, học sinh nữ từ các tỉnh miền Bắc về đây học tập, phần lớn là con gái gia đình trung lưu, có địa vị trong xã hội.

Với sự nhạy cảm vốn có của người con gái nên chẳng biết từ lúc nào trong tâm hồn các nữ sinh Đồng Khánh luôn khoác lên mình những cảm xúc đa sầu, đa cảm. Đến độ, bất cứ bài thơ hay nào cũng đều được họ truyền tay nhau học thuộc hay ghi chép vào quyển sổ lưu bút.

Vào thời gian bà Thuận học năm 3 ở trường Đồng Khánh, có người bạn rất xinh đẹp, tên là Phạm Thị Sứ (SN 1922, quê ở Phủ Lý).

Gia đình muốn bà lấy một người chồng bà không có tình cảm. Vốn có tâm hồn đa sầu, đa cảm nên khi phải lấy người mình không yêu, bà rất buồn bã.

Trước khi về lấy chồng, ngày chia tay các bạn, bà bịn rịn hồi lâu rồi đọc bài thơ “Hai sắc hoa ti gôn” để bày tỏ nỗi niềm của mình về một cuộc hôn nhân không có tình yêu.

Dù là cuộc hôn nhân qua mai mối nhưng dường như cuộc đời bà Sứ lại vô cùng hạnh phúc. Vợ chồng bà sinh được 10 người con, sau này bà theo chồng sang Mỹ định cư và mất ở tuổi 80. 

Bà Thuận lần giở những bức ảnh cũ lưu trên ipad. Ảnh: Diệu Bình

Một nữ sinh nổi tiếng khác của trường Đồng Khánh, không thể không nhắc đến là GS Lê Thi tên thật là Dương Thị Thoa, con gái của cố GS Dương Quảng Hàm.

Bà cùng các anh chị em được cha mẹ cho ăn học tử tế ngay từ khi còn nhỏ. Bà chính là một trong hai nữ sinh đã kéo cờ trong ngày độc lập đầu tiên tại Quảng trường Ba Đình lịch sử ngày 2/9/1945.

Gần 80 năm đã trôi qua, nữ sinh trường Đồng Khánh cùng khóa bà Thuận chỉ còn lại vài người. Nhưng mỗi dịp có cơ hội gặp gỡ, họ vẫn tranh thủ ngồi lại hàn huyên và ôn lại những kỉ niệm vàng son thủa nào...

Ngọc Trang - Diệu Bình

http://vietnamnet.vn/vn/doi-song/song-la/nu-sinh-dong-khanh-noi-ve-bai-tho-hai-sac-hoa-ti-gon-374937.html

HOA ĐÀO THÁNG NĂM

Hoa đào ướt đẫm giữa chiều mưa

Hoa nở rồi mà xuân về chưa?

Tháng năm , trời lạnh như tháng chạp

Hoa ơi, đừng rụng dẫu chiều mưa

Người thấy hoa đào nhớ cố nhân

Ta nhìn hoa lòng bỗng bâng khuâng

Đào hoa , em đến từ đâu nhỉ?

Mà lạc loài em đứng giữa sân

Em đến đây từ vạn dậm xa

Quê người em vẫn đẹp màu hoa

Phù tang, cố quốc em còn nhớ?

Ta kẻ tha hương mãi nhớ nhà

Quê người ta sống đã nhiều năm

Thân không mọc rễ, chẳng đơm bông

Ngày đêm gậm nhấm hờn vong quốc

Hờn chuyện bạc lòng của thế nhân

Khánh Hà

April 28, 2019

BÂY GIỜ EM Ở ĐÂU

Thơ: Anh Tú

Tranh: Kim Oanh

NHỮNG NGÀY NÀY

Những ngày này... có nhiều điều muốn nói

Vừa cất lời nghẹn cổ nước mắt rưng

Thấy nắng hồng đậu trên từng cánh lá

Vừa chớm vui mưa bão đến tưng bừng .

Những ngày này … nhớ lại thời thơ dại

Mơ dịp trao lời hồi đó dấu sau lưng?

Để tìm chút hương xưa còn đọng lại

Không! Đời trôi... trôi mãi sẽ không dừng !

Những ngày này … có một điều mong ước

Vẫn chưa thành khi tóc đã trắng màu:

Giờ đâu? Kẻ bỏ đi khi duyên vừa bén

Chẳng lẽ... không bao giờ ta gặp nhau ?

Anh Tú

April 26, 2019

HOA MUA và EM TÔI

17 tháng 4 2019< 13/3/Kỷ Hợi>

Em như loài hoa Mua quê nghèo, một kiếp hiền lành chịu thương chịu khó , trả xong nợ đời nợ người nay đến lúc nghỉ ngơi nhé em. Thương em lắm!

18 tháng 4 2019

Góc vườn nhà ngoại tôi có cây hoa Mua khi chúng tôi về đây sống với bà và tôi đã trân quý những cánh hoa màu tím kể từ đó đến nay … đã hơn bảy mươi năm.
 
Cứ mỗi lần gặp hoa Mua, thật hay ảnh, là tôi liên nhớ về những người phụ nữ sống ở mảnh vườn của ngoại, là bà ngoại, là mẹ , là ba đứa em gái, là những bà chị bà con... của tôi.

Vô hình chung, tôi đã "đồng hóa" hình ảnh hoa Mua là những người thân thương của mình ở vùng đất thấp quê mùa Rạch Mương, Tân Long Hội, Cái Nhum trong lòng tôi rồi.

Theo năm tháng trôi qua bà ngoại, mẹ, một bà chị bà con ...đã đi xa, xa thật xa!

Sáng sớm hôm qua, FB nhắc lại stt của tôi về hoa Bằng Lăng và hoa Mua mà tôi đã đăng tròn một năm… lại đúng vào một khoảnh khắc khiến tôi phải nhớ đến một người em gái vô cùng hiền lành của tôi.

Cách nhau nửa vòng trái đất, tôi phải viết thêm stt này để chỉ có thể trải lòng mình bằng những dòng chữ vô tình này thôi với em tôi , mong em sẽ hiểu.
Bình An sẽ dành cho em, em ạ.

Anh Tú <NHA>
Vài hàng cho em Sáu Kiếm.

SÀI GÒN 1950 - 1975

*BÀI KHÔNG TÊN*

Giới thiệu: Sáng sớm nay <06 tháng 05.2013>được đọc BÀI  KHÔNG TÊN của NHA người bạn thân ái của tôi do SOS gởi đến, đoc tên bài thơ gợi trong tôi nhiều kỷ niệm từ thuở xa xưa nào! Tuy đã qua thời mộng mơ hồn nhiên, giờ đây không còn trẻ nữa nhưng thơ NHA vẫn mượt mà, tình tứ dù đọng chút trầm buồn, trăn trở, nghĩ suy…vẫn là lẽ tự nhiên rất bình thường. ( Phong Tâm)

(Từ những hạt tuyết trễ tràng trong mùa Xuân Bắc Mỹ Châu)

Xuân về mà vẫn như Đông

Đời sao lắm khổ chất chồng oằn vai.

Cũng đành sống hết tháng ngày

Đưa tay đón cả chua cay, mặn nồng.

Vật vờ trong ngọn hàn phong

Hình như chan chứa bao dòng nhớ thương

Chập chờn chút nắng pha sương

Mơn man cánh lá, đoá hường nhà bên.

Ngập ngừng thơ vội không tên

Gởi theo hạt tuyết rơi lên Xuân hồng

Đất trời nắm níu mùa Đông

Như người vương vấn tơ lòng đầy vơi.

Trôi theo ngày tháng sầu rơi

Có người cô quạnh bên trời xa xôi

Cho xin một ít đơn côi

Rằng tình đồng điệu để tôi cùng buồn!

Anh Tú<NHA>

April 22, 2013

http://tongphuochiep-vinhlong.com/2013/05/bai-khong-ten-cua-nha/

Ảnh của tác giả

NẮNG THÁNG TƯ

Mưa đã về trên quê mình chưa em?
Trời tháng tư nắng thiêu cháy da mềm
Cơn gió hanh đốt khô bờ vai nhỏ
Lời ru nào hừng hực nóng qua đêm

Chợt nhớ đến đám mây trôi hiu hắt
Người xa người nỗi nhớ đợi mưa tuôn
Biển tiễn ai sóng thét gào dữ dội
Tím chiều hoang, vàng vọt những nỗi buồn

Bao nhiêu năm rồi- sao mà vẫn nhớ
Nắng tháng tư bén nám nửa hồn anh
Cũng nhiều đêm giật mình nghe tiếng chớp
Nỗi niềm đau khi lá đã xa cành

Ở bên nầy, mưa rơi hoài, rả rích
Nhớ không nguôi màu nắng tháng tư về
Ngày chia tay, đắng cả lòng- da diết
Lâu lắm rồi, sao mãi nhớ- tái tê.

Nguyenvanin

April 21, 2016

DẤU LẶNG

Xin được một đời là dấu lặng.

Âm thầm rơi xuống bờ vai anh. 

Nhạc đời…không lời…chỉ dấu lặng. 

Giữ trong ánh mắt …những giọt buồn.

Nổi nhớ đọng trên từng dấu lặng. 

Bốn mùa… nhật nguyêt… với trăm năm.

Tay buông lơi trên từng phím lở. 

Dòng sông nào chở những vọng âm ?

Khoảng lặng vô thanh mờ nhân ảnh.

Đàn đứt dây tơ…dấu lặng chìm.

Nốt đen…nốt trắng…trên dòng nhạc. 

Dấu ngậm ngùi…tóc lạc bờ vai.

Tôi thương dấu lặng trên dòng nhạc.

Dư âm chìm, tiếng hát ngừng ngân.

Một khoảng khắc không gian lặng lẽ.

Nghe nhịp đời trôi giữa muôn trùng.

Trầm Hương Ptt.

Thứ tư từ mặt sang trái: Thầy Lê Văn Lôi <với học sinh Trung Học Bình Minh Vĩnh Long>

Bài thơ tình U50*

Năm mươi tuổi viết thơ tình
Để cho mình thấy được mình ngày xưa
Tìm về một thuở mộng mơ
Mười lăm tuổi tập làm thơ thất tình

Cũng buồn thơ thẩn một mình
Đêm đêm cũng khóc cho tình đơn phương
Bây giờ mỗi đứa một đường
Chuyện ngày xưa cứ vấn vương trong lòng

Và rồi em đi lấy chồng
Anh cưới vợ…(mà) vẫn chưa xong cuộc tình
Mấy mươi năm gặp lại một lần
Vẫn tìm được thoáng bâng khuâng thuở nào

Cuộc tình… cũng là giấc chiêm bao.

Lê Nhật Thanh

Ảnh:Thy Trang Nguyễn

Ảnh: Thy Trang Nguyễn

*Bài thơ này in trong tập thơ sưu tầm có tên là Hoài niệm, năm 2005, của Giáo sư Lê Văn Lôi (Lý Hóa, Trung học Bình Minh, Vĩnh Long). Trong đó có nhiều bài thơ hay của 1 số tác giả nổi tiếng, Thầy sưu tầm để cho học sinh đọc, những lúc thầy trò có dịp họp mặt Thầy hay đọc cho học trò nghe. Riêng bài thơ trên đây là do thầy Lôi sáng tác với bút hiệu là Lê Nhật Thanh, bút hiệu này Thầy đã có từ trước năm 1975, lúc Thầy dạy lớp ở BM, khi làm báo đã có rồi.

Nay tình cờ đọc lại thấy bài thơ hay, thấy nhớ Thầy nên có xin phép Cô KA ( là bà xã của Thầy) để đăng lại cho mọi người cùng đọc và thưởng thức cho vui.
Có điều là bài thơ này của U 50, còn mình bị huốt qua U70 rồi, không dám viết thư tình đâu.

Kim Tuyết

March 30. 2019

James Vũ:"Thầy Lôi 2009"

James Vũ:"Thầy Lôi 2009"

James Vũ:"Thầy Lôi 2009"

Cách hạ cao huyết áp cấp tốc – mất 16 phút

Một nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học thuộc trường đại học McMaster ở Otario Canada đưa ra bằng chứng rằng, những bị cao huyết áp có thể cải thiện tình trạng của mình mà không cần ăn kiêng hay luyện tập thể dục thể thao gì chỉ với bài tập đơn giản dưới đây rất dễ thực hiện, áp dụng ở bất kỳ đâu ở bất kỳ trường hợp nào.

Bước 1: Thả lỏng toàn bộ cơ thể, tay phải xòe tự nhiên để trên bàn hoặc buông thỏng.
Bước 2: Nắm chặt tay lại, giữ trong vòng 5 giây rồi thả ra, nếu được, bạn có thể nắm trong tay 1 trái banh da nhỏ.
Bước 3: Thực hiện lặp lại nhiều lần như trên trong 2 phút, sau đó, nghỉ ngơi 2 phút.
Bước 4: Tương tự, đổi sang tay trái và thực hiện như trên trong vòng 2 phút, nghỉ 2 phút.
Bước 5: Tiếp tục đổi bên thực hiện mỗi tay thêm 1 lần. 

Như vậy, tổng cộng bạn sẽ mất 16 phút cho bài tập này, mỗi tay 8 phút tương đương 2 lần tập.

TIẾT PHỤ NGÂM*

Quân tri thiếp hữu phu,

Tặng thiếp song minh châu.
Cảm quân triền miên ý,
Hệ tại hồng la nhu.
Thiếp gia cao lâu liên uyển khởi,
Lương nhân chấp kích Minh Quang lý.
Tri quân dụng tâm như nhật nguyệt,
Sự phụ thệ nghĩ đồng sinh tử.
Hoàn quân minh châu song lệ thuỳ,
Hận bất tương phùng vị giá thì.

Trương Tịch

*Thơ cổ phong, thời Trung Đường

節婦吟

君知妾有夫，
贈妾雙明珠。
感君纏綿意，
繫在紅羅襦。
妾家高樓連苑起，
良人執戟明光裡。
知君用心如日月，
事夫誓擬同生死。
還君明珠雙淚垂，
恨不相逢未嫁時。

Dịch nghĩa:

KHÚC NGÂM CỦA TIẾT PHỤ

Chàng biết em đã có chồng

Tặng em đôi hạt châu sáng
Cảm động trước tình đeo đẳng của chàng
Em buộc vào áo lụa hồng
Nhà em có lầu cao bên vườn hoa
Chồng em cầm kích túc trực trong điện Minh Quang
Vẫn biết lòng chàng trong sáng như mặt trời, mặt trăng
(Nhưng) em đã thề cùng sống chết với chồng
Trả lại chàng hạt châu sáng, hai hàng nước mắt ròng ròng
Ân hận rằng không thể gặp nhau lúc chưa chồng.

Dịch bằng thơ:

KHÚC NGÂM CỦA TIẾT PHỤ

Chàng hay em có chồng rồi,

Yêu em chàng tặng một đôi ngọc lành.
Vấn vương những mối cảm tình,
Em đeo trong áo lót mình màu sen.
Nhà em vườn ngự kề bên,
Chồng em cầm kích trong đền Minh Quang.
Như gương, vâng biết lòng chàng,
Thờ chồng, quyết chẳng phụ phàng thề xưa.
Trả ngọc chàng, lệ như mưa,
Giận không gặp gỡ khi chưa có chồng.

Ngô Tất Tố

(Sưu tầm trên Internet)
******************

Thơ cảm tác

TÌNH LỠ

Biết chân em vướng chỉ hồng

Tơ tình anh vẫn tỏ lòng cùng ai

Động lòng đeo đẳng dằn dai

Hồn quay về lại những ngày xa xăm

Vườn nhà hoa thắm hằng năm

Duyên chồng nghĩa vợ đã thâm sâu rồi

Dù tình người sáng rạng ngời

Tôi xin sống hết một đời phu thê

Lệ rưng trả lại cơn mê

Kiếp sau hẹn gặp ... xin thề cùng nhau!

Anh Tú

March 15. 2019