CHIA SẺ VUI BUỒN

 RAU ĐẮNG ĐẤT*

Trời mưa nước ngập ruộng sâu,

Cá đồng về hội rủ nhau nhảy hầm

Mưa là mưa lũ mưa dầm

hẹn mùa, rau đắng mọc quanh thềm nhà.

Tộ cá rô kho

Tô canh rau đắng...

đượm làm sao tình nghĩa nhà quê

nhớ làm sao thuở còn bé bỏng

nhà ở xa trường qua mấy nhịp cầu tre

bấm ngón chân chai bờ đất ruộng

trời mưa trơn trợt lối đi về...

tới cổng,

mùi cá kho đã dậy

lạnh cóng tay, cơn đói réo trong lòng

em với chị vừa đi, vừa chạy

cùng tranh nhau kịp để...ngồi mâm

em ngồi bên cha,

chị ngồi cạnh mẹ

bới chén cơm đầy và đua cho lẹ

hạnh phúc reo mừng như tiếng chim ca.

cá rô non nấu canh rau đắng đất

là tình thương bồi đắp mãi không tròn

là những buổi cha dầm mưa khai ruộng nước

quần vo cao

áo bà ba rách nách

điều thuốc vồng ngấm nước tắt, lạnh run...

tay rổ xúc,

vai đeo đụt mướp

lũ đỉa trâu thèm máu hút bầm chân!

                                                                                                                        

là những buổi trời vui mây dẫn gió

trôi lang thang không biết đến phương nào

chiều dâng hương cuồn cuộn tiếp chân nhau

trên ruộng thấp bầy cò bay trắng xóa.

những khi nhàn hạ

mẹ nhổ rau đắng đất

đốt lấy tro lắng nước gội đầu

gió thật hiền lay lá trúc lao xao

mái tóc chị dài êm như sóng mạ

mẹ xăm xoi bắt chí

mẹ chăm chút chải gàu

xức dầu dừa óng mượt

cột đuôi gà nhỏng nhảnh đằng sau.                                                                                                                                                  

mẹ vuốt tóc chị trầm trồ khen đẹp

Ôi! Dòng tóc hiền thấm nghĩa cù lao!

mười lăm năm

thời gian con đủ lớn

và tóc Mẹ trải màu bông bưởi bông cau

cha lưng còng như tre gặp gió

cho lòng con nặng một niềm đau!

chị theo chồng về nơi xứ lạ

em linh đinh rày đó mai đây

thuở nhỏ mưa dầm băng mấy ruộng

bây giờ mưa ngại bước chân đi!.. 

chị về bên ấy,

ơ hờ gương lược biếng xăm xoi.

Tóc chị rối nù hong hong mùi bếp

Gió dẫn mây trôi nhìn chỉ ngậm ngùi

đường về biệt mù,

chồng con bận bịu ,

nơi quê xưa thung đường ươn yếu

mà nhớ thương như thả tóc lên trời...                                                 

em lang thang đầu sông cuối bãi

thèm một bữa cơm dưới mái gia đình

nhưng dĩa cá kho mặn mùi nhân ngãi

tô canh ngày nào cũng đắng vị công danh!

tộ cá rô kho

tô canh rau đắng

đời nhiều lận đận

nên mất rồi thời thơ dại dấu yêu

đã hết rồi thời tan học nghêu ngao

câu hát cũ bây giờ nghe nuối tiếc

khi mây trắng lưng trời bay mù như tóc

gió vờn trên lá cỏ

và đường đời sự nghiệp trắng đôi tay...

đêm trọ chập chờn giấc điệp

tình hoài hương ray rứt ngủ không yên

tiếng võng ai kẽo kẹt

giọng ru hời buồn điệu Vân Tiên:

"trời mưa nước ngập ruộng sâu

cá đồng về hội rũ nhau nhảy hầm

mưa là mưa lũ mưa dầm

cho Rau Đắng Đất mọc quanh thềm nhà!"

                                                            

mười lăm năm,

bao lần gió nam non thổi lòn hang dế

em đi từ ấy,

chân ruộng đồng chưa mòn gót phiêu linh

ăn quán ngủ đình,

nước sông gạo chợ...

bao lần đau những cuộc tình tạm bợ

bao nhiêu lần làm lữ khách qua sông!

chợt giật mình, trẻ nhỏ gọi bằng ông

bỗng nghe nhớ về nơi cố thổ...

nhớ rau đắng nấu canh

nhớ con cá rô kho tộ

nhớ chị tôi theo chồng năm lên mười sáu

tóc cột đuôi gà...khóc lúc vu quy!

chị trách hờn...cha mẹ đuổi chị đi.

Thân con gái ở nhà ngoài, ăn cơm nguội

Con chi đa đa kêu đâu bờ bụi

Thương cha mẹ già ươn yếu chẳng ai lo...

                                      

...chị gói một nắm tro

dặn em gội đầu cho mượt

xức dầu dừa cho mướt

đừng để "mủn vùa" khô khốc rễ tre

mười lăm năm,

mới hiểu lời chị dặn

thì đã bao lần mấy dề rau đắng

mọc quanh thềm nhà...trỗ bông trắng...rồi khô!

Đã mấy mùa nước ngập chân đê

Con cá rô mấy lần ra sông lớn

Cha không còn dầm mưa coi ruộng

Không còn ai giành nữa chuyện...ngồi mâm!

Bao năm dài không một lời thăm  

Thôi thì kể như nước sông chảy ra biển cả...

thằng em nhỏ tóc vẫn chừa "ba dá"

như "mủn vùa" mẹ gọi lúc lên ba?

Con rô đồng ôm trứng tháng mưa

chờ đến lúc thả con về ruộng

chị ngồi nhớ mỗi chiều mỗi sớm                                                                                                                                                                                           

 thả nỗi buồn theo lọn tóc bay.

Không hẹn mà cùng bấm lóng ngón tay

hai số dư không biết đường nào đếm!..

em muốn kể quảng đời lận đận

ba muơi năm dài bao nỗi nhớ mong...

Ngày về nhà chị

ngủ đêm đầu tiên

nghe rạo rực không thể nào yên giấc

dưới mé thềm rêu mọc đầy rau đắng đất

con dế mèn thôi kể chuyện phiêu lưu

nén tiếng thở dài

sợ rung giọt đèn lu

muốn được ngủ say trong vòng tay chị

lời trách móc sao y như mẹ

cái hồi còn thơ trẻ bên nhau!

                             

Ai buộc đời mình vì một cọng rau

ai khôn lớn qua cầu đi hút bóng

nhìn quãng đồng xa một làn khói trắng

cũng bâng khuâng nhớ lắm quê mình

bỗng nghe thèm rau đắng nấu canh...

Nguyệt Lãng

1972

*Bổ túc bài TÌNH CỜ BIẾT ANH tại:
http://anhtuvaban.blogspot.com/2014/01/tinh-co-biet-anh-toi-rat-thich-cac-bo.html