XUÂN VỌNG của ĐỖ PHỦ (712-770)

Không hề có bức họa Đỗ Phủ nào của người đương thời; đây là hình vẽ theo cảm tưởng của nghệ sĩ

 Là thi sĩ lớn nhất đời Đường của Trung Hoa, được gọi là “thi thánh”, sáng tác gần 1500 bài thơ.

Loạn An - Sử nổ ra năm 755, lúc đó Đỗ Phủ chỉ là một viên quan nhỏ, bị giặc bắt, giam tại Trường An. Cảnh chết chóc, thân ở tù xa vợ con Chiến tranh tàn khốc tăng dữ dội không ngừng. Mòn mỏi chờ một bức thư của vợ con, nhưng càng trông tin càng tuyệt vọng.

“Xuân vọng” là một bài thơ xuân đặc sắc của Đỗ Phủ. Tổ quốc nát tan với nỗi đau chiến tranh, nhà thơ gởi gấm vào bàt thơ của niềm tin vào sự vững bền của tổ quốc, hy vọng vào sự hồi sinh của đất nước, mong ngóng sự thanh bình trở lại để được đoàn tựu với gia đình.

Nguyên tác:

春望

國破山河在

城春草木深

感時花濺淚

恨別鳥驚心

烽火連三月

家書抵萬金

白頭搔更短

渾欲不勝簪

Phiên âm Hán - Việt:

Xuân Vọng

Quốc phá sơn hà tại

Thành xuân thảo mộc thâm

Cảm thì hoa tiễn lệ

Hận biệt điểu kinh tâm

Phong hoả liên tam nguyệt

Gia thư để vạn kim

Bạch đầu tao cánh đoản

Hồn dục bất thăng trâm

Dịch nghĩa:

Nước bị tàn phá, núi sông vẫn còn đấy

Mùa xuân trong thành, cỏ cây mọc đầy

Cảm (thương) thời thế, hoa rơi lệ

(Oán) hận biệt ly, chim kinh sợ trong lòng

Khói lửa báo động liên miên ba tháng trời

Thư nhà (đến), quý như muôn lạng vàng

Ðầu bạc, xoa thấy càng lưa thưa

Coi bộ không đủ (dày) để cài trâm

Bản dịch của Trần Trọng Kim:

Nước phá tan, núi sông còn đó,

Đầy thành xuân cây cỏ rậm sâu.

Cảm thời hoa rỏ dòng châu

Biệt ly tủi giận, chim đau nỗi lòng.

Ba tháng khói lửa ròng không ngớt,

Bức thư nhà, giá đắt bạc muôn.

Gãi đầu tóc bạc ngắn ngun,

Dường như hết thảy, e khôn búi tròn.

Bản dịch của Trương Văn Tú (Lãng Nhai):

Nước mất nhà tan còn sông núi,

Xuân thành cây cỏ mọc thâm u.

Nhìn hoa hoang dại sầu rơi lệ,

Chim kêu hoảng sợ hận biệt ly.

Khói lửa binh đao liền ba tháng,

Thư nhà nhận được đáng vạn ngân.

Tóc bạc như sương càng thưa thớt,

E không đủ búi để cài trâm.

(Nguồn: Internet)

Thơ thoáng dịch của Anh Tú, Trần Văn Dõng, Trần Hoành Châu:

Xuân Mong

Tổ quốc tan còn sông núi đây

Mùa Xuân thành phố cỏ cây dầy

Thương cho thời thế hoa rơi lệ

Ly biệt hận sầu chim vướn lây

Ba tháng loạn tràn lan chẳng vơi

Thư nhà được quý ngàn lời

Xoa đầu bạc trắng lưa thưa tóc

Ngần ngại trâm cài sợ rớt rơi

Anh Tú

January 3, 2017

ĐÓN XUÂN

Nước mất, nhà tan, sông núi đây

Thành xa xuân đến, cỏ chen dày

Tang thương hoa la,́ sầu bi lụy

Ly cách chim trời, hận oán ai.

Ba tháng ngút trời khói bốc xa

Mừng vui tin quý, lá thư nhà

Loe hoe tóc trắng, đầu thưa thớt

Lạc lỏng trâm cài, vứt chỏng chơ

Trần Văn Dõng

January 3, 17

XUÂN QUA

Nước loạn ly còn sông còn núi 

Hoa xuân kia hờn tủi thêm đau 

Chân đi mắt lệ tuôn trào 

Biệt ly tim nghẹn , lòng sao u hoài !

Chinh chiến kéo hạn dài ba tháng 

Nhận thư nhà...xứng đáng bao ngân 

Tóc già rụng trắng phân vân 

Làm sao búi được ...tần ngần tháng năm !

Trần Hoành Châu

January 3, 17

NHỮNG CA KHÚC HAY NHẤT do LỆ QUYÊN trình bày

Tìm Đâu Xa
Tuổi già ngồi đếm thời gian

Hè qua thu tới đông tàn lại xuân

Mây bay nước chảy không dừng

Sáu mươi năm lẻ tưởng chừng giấc mơ

Long đong đã tự bao giờ

Nổi trôi qua những bến bờ lạ xa

Đau khổ ta, hạnh phúc ta

Quay về chợt thấy hóa ra bọt bèo

Còn đây một cõi trong veo

Từ nguyên sơ đã mang theo không rời

Còn đây một cõi rạng ngời

Quay về cư trú đời đời an nhiên

Tìm đâu xa chốn bình yên

Trong ta đã sẵn một miền an vui

Sớm mai thức với nụ cười

Cám ơn trời đất, ơn người quanh ta

Ngoài kia nắng ấm chan hòa

Xuân trong trời đất trong ta tuyệt vời

Khánh Hà

Hoa Cỏ Cũng Liêu Xiêu

Có những cặp đôi đang tràn đầy hạnh phúc, bất chợt một tai ương nào đó gây ra chia ly não lòng.

Tôi, có khoảng đời trãi dài trong chiến tranh, thường bắt gặp người trai "đi xa", để người bạn nữ ở lại với đàn con.

Tuyệt vời, nhất là những bà mẹ Việt Nam, vợ thay chồng vượt khó nuôi dạy con khôn lớn, thành nhân.

Bổn phận tròn, hoài niệm về tình yêu không trọn là cái đau; sự nhớ thương người yêu càng dâng cao càng xót, cái xót lòng tựa như liều thuốc chửa bịnh tương tư.

Rất cảm kích những bà mẹ vĩ đại, nhân đọc được những bài thơ trải lòng của vài người bạn trong hoàn cảnh này, cảm xúc cho tôi viết Hoa Cỏ Cũng Liêu Xiêu, xin chia sẻ cùng quý bạn.

Đêm sương lạnh về khuya im ắng quá

Gió thoảng đong đưa cánh lá xạc xào

Tiếng côn trùng từng hồi vang ra rả

Xoáy vào hồn đơn nghiêng ngả lao đao.

Năm nào đó anh lìa xa xóm nhỏ

Đau khổ lòng rời bỏ mái nhà yêu

Đang hạnh phúc em trở thành vò võ

Ruộng vườn rau hoa cỏ cũng liêu xiêu.

Đàn con dại: những cánh diều chao đảo

Hỏi cha đâu sao lâu quá không về

Em xót xa lòng nghẹn lời nuốt lệ

Mẹ lục bình con ngày tháng tái tê.

Đời mê cung mẹ con dìu nhau gắng

Bổn phận tròn em thanh thản nhớ anh

Nỗi nhớ bây giờ thành liều thuốc đắng

Chửa bịnh tương tư tình ái ngày xanh.

Anh Tú

December 26, 2016

Tỉnh thức

Cám ơn đau khổ mỗi ngày

Cho tôi biết được trần ai thế nào

Trầm luân bể khổ ra sao

Biết đâu bến giác để mau tìm về

Sáng nay chợt tỉnh cơn mê

Lòng chợt êm ả, chưa hề đảo điên

Nắng vàng rực rỡ ngoài hiên

Cặp bồ câu núi đang chuyền cành thông

Đất trời một cõi mênh mông

Mây vô trú xứ thong dong một đời

Hôm nào thành hạt mưa rơi

Theo sông hồ,  nước rong chơi khắp cùng

Nước mây rồi lại tương phùng

Không còn, không mất một vòng tử sinh

Khóc cười trong cõi vô minh

Quay về, thấy chốn an bình tâm ta

Từng hơi thở vào thở ra

Phút giây hiện tại chính là thiên thu

Xua tan một cõi mây mù  

Ngọn đèn tỉnh thức nhiệm mầu thế gian.

Khánh Hà

Vơ vẩn Noël

Noël lần nữa đến bên thềm

Tuổi tác buồn vui chồng chất thêm

Dỉ vãng tương lai và hiện tại

Mấy khi trần thế được êm đềm?

Nhớ Sài Gòn thuở xưa vui tươi

Quấn quýt bên nhau rộn tiếng cười

Họp mặt Giáng Sinh cùng bạn hữu

Giờ người năm cũ tuổi bao mươi?

Anh Tú

December 24, 2016

̣*Đã có nhớ về Nguyễn Phú Thạnh
.

Sài Gòn Còn Thoảng Chút Dư Hương

Thêm một mùa đông đến nữa rồi

Ngoài hiên hoa tuyết vẫn rơi rơi

Sưởi hồng, đêm trắng, nệm chăn ấm

Trăn trở thâu canh gối mộng vời

Đêm nay tiết lạnh trút sầu đông

Không gió nhưng sao nghe buốt lòng

Mực tím tình xanh trang giấy cũ

Vần thơ tha thiết nỗi thương mong!

Chợt nhớ ngày xa đón Giáng Sinh

Sài gòn Mùa Vọng thật linh đình

Đèn đêm trong lẫn ngàn sao sáng

Đôi bóng dìu nhau trên phố tình

Lòng người ngoại đạo cũng nao nao

Nghe tiếng chuông ngân vang đón chào

Mùa Giáng Sinh an lành hạnh phúc

Nguyện cầu nhân thế bớt sầu đau!

Đường khuya vắng lạnh phố đông buồn

Xa vắng nỗi lòng vương vấn vương

Nhớ Giáng Sinh xưa đầy kỷ niệm

Sài gòn còn thoảng chút dư hương...

Yên Dạ Thảo

21/12/2014

CÓ NGƯỜI…*

“Chim bay về núi tối rồi”

Có người viễn xứ bồi hồi nhớ quê

Cách ngàn vạn dặm sơn khê

Dối lòng rằng sẽ sớm về thăm thôi

...

Nắng chiều đã tắt sau đồi

Có người lặng lẽ còn ngồi ngẩn ngơ

Vời trông tổ quốc xa mờ

Niềm riêng khó tỏ lững lờ trong tôi

...

Đường đời sắp cuối nẽo rồi

Có người buông thả rong chơi tháng ngày

Thong dong xuống biển lên đoài

An nhiên chờ đợi an bài Ơn Trên.

Anh Tú
December 21, 2016
*Từ câu ca dao bất chợt gặp lại trên Facebook.

Quỳnh Hương

Sáng tác:Trịnh Công Sơn

Trình bày: Tuấn Ngọc

Ảnh: Thiendieu Huong

Mùa Xuân Tiếng Quạ

Trên cành thông chênh vênh

Con quạ đứng một mình

Ngẩng nhìn trời ngơ ngác

Buổi sáng thu bàng bạc

Xao xác lá vàng bay

Đâu rồi con quạ nữa

Đôi quạ thường quẩn quanh

Rủ rỉ đậu trên cành

Rù rì sà xuống đất

Chia nhau một miếng mồi

Hai con quạ bạc đầu

Chia nhau bao ngày nắng

Chia nhau bao ngày mưa

Gọi nhau vang rừng vắng

Đầm ấm những mùa xưa

Khi mùa xuân trở lại

Con quạ vẫn một mình

Mặt trời soi bóng lẻ

Khản cổ gọi bạn tình

Giữa trời đất lặng thinh

Khánh Hà

EM VỀ MÙA NƯỚC NỔI

Thơ: Phong Tâm

Nhạc: Nguyễn Hữu Tân

Hòa âm: Đỗ Hải

Tiếng hát: Thúy An

(Bài thơ viết tặng Khúc Giang)

Mùa nước nổi lềnh bềnh xác lá

Bến sông Tiền tăm cá bóng chim

Về nơi nào bấy chiều nghiêng

Lục bình trôi dạt, con thuyền xưa đâu?

Trăng hạ huyền hanh hao trắng khuyết

Nắng ngày lên vẫn tiếc đêm sâu!

Bần gie, rũ nhánh bên cầu

Tre dừa giao lá, ve sầu lẻ rơi

Người về sau giọt trời thu rụng

Bước lặng thầm vỡ vụn tình quê

Chưa vui, buồn đã quay về

Nghĩ thương thân phận, vừa nghe bồi hồi!

Sóng xô bờ chơi vơi bông sậy

Đường thôn trang gập gãy chập chùng!

Hình như ngọn bấc vào đông?

Phù sa đùa đẩy mênh mông bến bờ!...

Người năm cũ bơ thờ một bóng

Màu nước son còn đọng bao ngày?

Nhớ thời vạt áo cỏ may...

Dòng sông hờ hững xa hoài vẫn xa!

Phong Tâm

Lá Đợi Sương*

Vì sao tầm gởi xứ xa

Một thời khắc khoải nắng tà chỉều thu.

Nước non trước mặt sương mù

Bấc nồm còn được vi vu mấy mùa?

Đất nguồn nắng hạn cầu mưa

Nóng cuồng đêm đợi gió lùa năm canh

Xem chừng ước vọng mong manh

Chết dần như lá trên cành đợi sương!

Anh Tú

December 14, 2016

*Mượn vần bài Chớm Đông của Yên Dạ Thảo:

https://anhtuvaban.blogspot.com/2016/12/blog-post.html

Chớm Đông

Ẩn cư tìm đến miền xa

Thiên di oải cánh cuối tà dương thu

Chớm đông tuyết đổ mịt mù

Đường mây thăm thẳm vi vu gió mùa

Tuyết ngừng, đêm nặng hạt mưa

Hiu hiu cánh bấc thổi lùa thâu canh  

Thương đôi cánh nhỏ mỏng manh

Trong bình minh rạn đậu cành đông sương!

Yên Dạ Thảo

30/11/2016

Nhặt Lá Thời Gian*

Niềm riêng nhắn gởi gió cùng  mây

Vườn lá thu phong rụng phủ đầy

Vạt nắng xiêu nghiêng trên phố lạnh

Tiễn thu! Cảm cảnh lòng buồn thay! 

Đêm chìm giấc lạnh bóng trăng  say

Quên nhớ chào đông đến chốn này

Chén rượu mừng xuân chờ đợi uống

Lặng ngồi nhặt lá thời gian bay...

Yên Dạ Thảo

09/12/2016

*Họa từ Có Một Nơi Như Thế của Anh Tú:

https://anhtuvaban.blogspot.com/2016/12/co-mot-noi-nhuthe.html

 VẪN MỘNG XUÂN VỀ*

Có thật không anh: gió vắng mây 

Trời xanh trong vắt mộng Xuân đầy

Dù Đông còn đó trời se lạnh

Vẫn mộng xuân về đẹp lắm thay.

Một thoáng trong mơ ngây ngất say

Để lòng hoang đản phút giây này

Gió đông xơ xác cành hoa úa 

Vẫn mộng xuân về hương ngát bay.

Phan Lương

7/11/2016

*Họa bài Có Một Nơi Như Thế của Anh Tú:

https://anhtuvaban.blogspot.com/2016/12/co-mot-noi-nhuthe.html

Có Một Nơi Như Thế.

Tôi đến nơi này gió vắng mây

Đông về Thu vẫn lẩn Xuân đầy

Lá vàng tiết lạnh hoa còn nở

Nắng Hạ giữa ngày. Ôi! Đẹp thay!

Khoảnh khắc vùng trời ngây ngất say

Mai đây rời khỏi lúc vui này

Tương tư có dệt mơ và mộng

Tìm lại tình say đã biến bay?

Anh Tú

December 6, 2016

Học Trò*

Thiết kế: Hải Đường

*Trích lời của tác giả Phan Thanh Trung tức Hồng Băng: "Về bài thơ Học trò, tôi viết cũng hơi lâu rồi, đại loại là với tuổi học trò thì ở đâu cũng đẹp, cũng tráng lệ cả, nhưng với tác giả- chỉ là sự hoài niệm và, chỉ có " Là ai-xa-xôi gần dịu say " Như xa như gần ấy mà. 

Hy vọng bài thơ này giúp các bạn, nhất là những người đã qua cái tuổi 60, đọc và thẹn thùng, mắc cở, ngậm ngùi hạnh phúc khi nhớ lại thời thanh xuân."(29/9/2012)

Nguồn:

http://tongphuochiep-vinhlong.com/2012/09/hoc-tro-cua-phan-thanh-trung/#comment-3891

Tuyết đầu mùa

Ngày đăng: 11/11/2012 9:30 chiều / ý kiến phản hồi (6)

Định cư tại vùng đất này khá lâu tôi có bao giờ để ý tới những trận tuyết đầu mùa đâu.

Nói gì lần đầu tiên gặp tuyết lúc mới định cư tại Hoa Kỳ coi như đã mờ mịt trong ký ức. Lúc đó bở ngở với mọi thứ cho đời sống của một gia đình nơi xứ lạ, ngôn ngữ bất đồng, không tiền bạc, không nghề nghiệp phù hợp với xã hội mới …thì tâm trí đâu để ý đến chuyện tuyết rơi.

Lăn xả vào cuộc sống với hai bàn tay trắng thì tuyết là một trở ngại đáng ghét khi Đông về. Lạnh rét, trơn trợt, càng nguy hiểm hơn khi trở thành nước đá nếu nhiệt độ hạ xuống thấp thì màu tuyết trắng…là màu tượng trưng cho sợ hải..

Phải dọn tuyết cho con đường vào nhà, tuyết rơi ít thì việc này là việc nhỏ nhưng nếu tuyết nhiều hoặc thường xuyên thì cũng …làm đau lưng lắm. Người địa phương nếu có tiền thì họ mua máy thổi tuyết hoặc mướn người cào còn như mình, dân tha phương cầu thực, đã sống và lớn lên tại đất nước nghèo khổ thì chịu khó tự lo toan để tiết kiệm thêm ít tiền mua gạo. Những lần cầm xẻng xúc tuyết … ném tuyết đi đôi khi cũng cho tôi những hoài niệm về quê nhà dấu ái. Vốn xuất thân từ giai cấp bần cố nông, đào rãnh vét mương, đấp bờ ngăn nước…là chuyện thường ngày; rồi những lần lao động xã hội chủ nghĩa đào kinh thủy lợi, đắp đê nuôi tôm xuất khẩu năm nào thì chuyện xúc tuyết chỉ là chuyện đi dạo chơi ngắm cảnh mà thôi. Đôi phút nhớ về như thế cũng đã làm chùn dạ kẻ xa quê hương. Thiển nghĩ dù có nhọc nhằn nhưng đôi bàn chân dẫm lên đất mẹ, đôi tay chay cứng nắm cái xẻng cán bằng cây, lưởi thép rèn từ lò rèn thủ công, đầu đội trời xanh thăm thẳm, nắng chang chang, mũi thở mùi đất…nồng mùi rạ mục, mắt nhìn quanh thấy bà con tóc đen, mũi tẹt nói …tiếng độc âm thì tâm tư ấm áp vô cùng. Điều này nói ra nếu có là cường điệu đi chăng nữa nhưng nó là sự thật đã nằm sâu kín trong góc tim khi xa quê cha đất tổ.

Những bở ngở ban đầu nơi xứ lạ rồi cũng qua đi. Nhập giang tùy khúc, nhập gia tùy tục, bụng đói thì tay phải làm…để hàm nhai nghĩa là phải hội nhập. Một trong những cái hội nhập phải biết lái xe và phải mua xe, dù mới dù cũ; mua xe để làm phương tiện di chuyển chứ không phải để…làm của, khoe sang. Lần lái xe đầu tiên, cái gì đầu tiên cũng…run, thực tập để thi lấy bằng lái, lần đầu tiên đưa vợ đi chợ đi làm, đưa con đi học, lần đầu tiên lên xa lộ xe cộ như mắc cửi chạy vùn vụt …đều run! Khỏi nói lần đầu tiên lái xe khi đường có tuyết còn run gắp nhiều lần, xe nó lạng qua lại, thắng thì xe quay đầu hoặc cứ …trườn tới mãi! Riết rồi cũng quen: ngày qua ngày kinh nghiệm tích lũy cho việc lái xe trong tuyết nên bớt sợ hãi nhưng luôn luôn phải cẩn trọng.

Nhớ có lần lái trên đường tuyết đổ bằng chiếc xe con “front wheel drive” (tạm dịch là loại hai bánh trước phát động; loại này khá hơn loại hai bánh sau phát động, và thua loại bốn bánh phát động khi đi trong tuyết) lái một cách khép nép, từ tốn, chậm rãi sát lề thì có chiết xe Jeep “four wheel drive” (bốn bánh phát động) chạy vù qua mặt, vừa qua mặt một đổi thì chiếc xe ấy quay như bông vụ; có lẽ do tài xế thắng gấp thì phải.

Có lúc đi làm “ca” hai, tôi luôn về khuya. Một hôm dưới một trận bảo tuyết giữa đêm, tám hướng tuyết trắng xoá, phải lái xe như rùa bò theo sự đoán mò phương hướng của con đường về nhà. Theo cách này xe bị leo lề đường …dễ xảy ra như chơi. Căng mắt lên để lái xe, miệng niệm “Di Đà” và trời lạnh thế mà thân thể đẫm ướt mồ hôi.

Tuy nhiên, thuở ấy còn…phong độ nên nàng tuyết hành hạ cở nào cũng không có ngán.

Những năm gần đây khi vào tuổi hưu, mỗi lúc Đông về thì bắt đầu để ý đến tuyết đầu mùa, thầm vái trời mùa Đông mỗi năm càng ít tuyết càng tốt vì đã ngán cái lạnh thấu xương và cảnh lom khom xúc tuyết. Dù vậy đôi lúc cũng thấy tuyết đẹp khi nhớ lại thời đi học xem phim L’Arbre De Vie (thuở ấy dịch là Cây Nhân Sinh) mê đào Elizabeth Taylor vận y phục màu đỏ nằm trên tuyết trắng như bông gòn.

Hôm 29/10/2012 nàng “ superstorm” Sandy tấn công vùng Tri-State (New Jersey, New York và Connecticut) ở bờ Đông Bắc Huê Kỳ gây cảnh màn trời chiếu đất, mất điện, mất nhà, dân chúng chưa kịp hoàn hồn thì một trận bão mới gọi là Nor’easter  có gió mưa tuyết tấn công nơi này lần nữa. Thật là “họa vô đơn chí”. Có thấy được những hình ảnh tàn phá nhà cửa khủng khiếp tại những nơi mà trung tâm bão lướt qua làm người dân ở đấy mất tất cả, sống vất vưởng trong giá băng thì mình đang êm ấm trong nhà mới cảm nhận được cái phúc to tát mà mình đang hưởng.

Ngày 7/11/2012, trận bão mới bắt đầu, tuyết đầu mùa bắt đầu rơi khi trời sắp tối.(P1).

Sáng hôm sau thức dậy thấy tuyết đã rơi phủ đầy sân(P2), tuyết bám trên cành cây, tuyết phủ những đống cây ngả (do Sandy gây ra) được gom lại…(P3,4)

Sáng 9/11/2012 do nhiệt độ ấm trở lại, tuyết đã tan phần nào, chúng tôi đến sân vận động gần nhà nơi mà mỗi sáng thường đi bộ. Thấy trên sân có một “tảng đá” bằng tuyết(P5), chắc do ai đó đến đùa với tuyết hôm qua đắp thành.

Lạnh lẽo, ướt át …khó làm công việc dọn dẹp ngoài trời, một cháu nội đến trường còn một đứa ở nhà cũng dễ “quản lý”, có chút thì giờ nên ngồi xuống ghi ra bất cứ những ý nghĩ gì liên quan đến tuyết chợt xuất hiện trong đầu để đánh dấu một móc thời gian và chuyển đến bè bạn đọc chơi để …  “giết” thì giờ.

NHA

Mùa bầu Tổng Thống Hoa Kỳ

November, 2012

http://tongphuochiep-vinhlong.com/2012/11/tuyet-dau-mua/